Navigeren – Plan van de website

HomeNuméros4In MemoriamIn Memoriam : Modest Goossens (30...

In Memoriam

In Memoriam : Modest Goossens (30 november 1927 – 16 februari 2016)

Herman Van der Haegen en Dirk Vanderhallen

Image 10000000000000B100000108AE1D4C49.jpg

Modest Goossens werd in 1927 geboren uit een Kempische landbouwersfamilie en zou na een opleiding als priester geografie studeren aan de Universiteit van Leuven waarbij hij aansloot bij een traditie gevormd door de kanunniken Michotte en Polspoel. M. Goossens werd vanaf 1957 aangesteld als docent aan de KU Leuven en aan de Handelshogescholen van Antwerpen en Brussel vanaf 1963. Vanaf 1968 volgde hij prof. Polspoel op voor de cursussen economische geografie aan de KU Leuven. Hij bouwde er als afdelingshoofd het Instituut voor Sociale en Economische Geografie uit.

Het schitterend en innovatief doctoraat van Modest Goossens over hiërarchie en hinterlanden van de centra in Noord-Oost België zou gedurende decennia de ruimtelijke ordening in België fundamenteel beïnvloeden. Hij leverde zo een belangrijke inbreng aan de beginnende ruimtelijke ordening van ons land. Hij werd een gewaardeerd lid van de Nationale commissie voor Ruimtelijke Ordening, en later ook van de Begeleidingsgroep voor het Structuurplan Vlaanderen. Hij speelde ook een belangrijke rol bij het tot stand komen en de werking van het Interfacultair Instituut voor Ruimtelijke Ordening aan de KU Leuven.

Aan de universiteit zou hij het onderwijs in de economische geografie in de faculteiten der Wetenschappen en Economie, grondig renoveren. Zeer specifiek kwamen hierbij de volgende elementen aan de orde: vestigingsfactoren, de industriële groeipolen, de herlokalisering van de industrie, de ontwikkeling van industrieparken, de ontwikkeling van de dienstensector, het concept van de verzorgingskernen en de ruimtelijke patronen van de werkloosheid. Dit alles leidde tot een uitvoerige lijst van meer dan 200 publicaties en in ruim 400 licentiaatsscripties.

Als wetenschapper werd Modest Goossens wegens zijn klare inzichten, nationaal en internationaal, hoog geschat. Hij was lid van het Nationaal Comité voor de Geografie en van de Commissie van de Nationale Atlas, waarbij hij een belangrijke rol speelde in de opbouw van de eerste en de tweede Atlas. Zijn wijs oordeel werd zo geapprecieerd dat hij ruim 20 jaar lid en later voorzitter was van de Achtste Wetenschappelijke commissie van het Nationaal Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek en regelmatig ook betrokken was bij het werk van het Instituut voor Wetenschappelijk Onderzoek in Nijverheid en Landbouw. Internationaal was hij een gewaardeerd lid van de Commissies ‘Geography and Education’, ‘Industrial Change’, en ‘Man and Environment’ van de Internationale Geografische Unie (I.G.U.).

Professor Goossens was een beminnelijk maar zelfbewust man, veeleisend voor zijn eigen werk, voor medewerkers en studenten. Hij was bekend voor zijn klaar, goed gestructureerd onderwijs, de talrijke begeleidende seminaries en vooral voor de excursies. Voor hem waren de excursies een wezenlijk deel van het onderwijs en hij was een meester in de landschapsanalyse.

Veel leerkrachten aardrijkskunde zullen professor Goossens vooral blijven herinneren voor zijn tweede rol aan de universiteit, namelijk die als vakdidacticus -verantwoordelijke voor de aggregatie, de lerarenopleiding geografie. In die tweede rol was hij een grote maatschappelijk dienstverlener aan het vak aardrijkskunde in het secundair onderwijs.

De navorming van leraren geografie heeft in de loopbaan van professor Goossens immers een grote plaats ingenomen. De tijd en energie die hij jaarlijks aan de organisatie en uitvoering eraan besteedde was aanzienlijk. Het groot succes van de navorming was toe te schrijven aan een aantal factoren die hij uitdroeg: het hoog wetenschappelijk-inhoudelijk niveau van de nascholingssessies, de kwaliteit van het uitgewerkt didactisch materiaal en bovenal aan de bijzondere positieve sfeer uitgaande van de excursies, die hij wist te creëren.

De stuurgroep voor nascholing onder zijn leiding, kreeg vorm vanaf einde de jaren 1950 en werd in 1977 ‘Werkgroep Didactiek Aardrijkskunde (WDA)’, die vanaf dan fungeerde als stuurgroep aardrijkskunde van het Vliebergh-Sencie Centrum voor Nascholing van de KU Leuven. Deze unieke nog altijd bestaande stuurgroep omvat de docenten aardrijkskunde van de hogescholen, vroeger de regentaten genoemd, de pedagogische begeleiders aardrijkskunde en medewerkers van de universitaire lerarenopleiding.

Professor Goossens leidde zelf vele nascholingsactiviteiten of hij kon met zijn charisma leerkrachten en docenten enthousiast maken om nascholingssessies uit te werken. Op unieke wijze kon jaar na jaar een hoogstaand pakket ‘Vliebergh’-nascholing aangeboden worden. Nascholingssessies en binnenlandse excursies werden veelal georganiseerd op zaterdagen en meerdaagse excursies in het buitenland tijdens de zomervakanties. Telkens werden daarbij uitvoerige en wetenschappelijk en vakdidactische accurate syllabi aangeboden. De nascholingscursussen en excursies kenden, zonder onderbreking tot op heden, een groot succes en uitstraling. De Vliebergh-sessies hebben ongetwijfeld een impact gehad op de ontwikkeling van de leerplannen aardrijkskunde. Prof Goossens was immers ook decennialang actief in de leerplancommissie van het Katholiek Secundair Onderwijs. Hij was van bij de beginjaren nauw betrokken bij de toenmalige nog nationale Vereniging voor leerkrachten Aardrijkskunde.

Als priester van het bisdom Antwerpen was hij van 1963 tot 1988 inspecteur aardrijkskunde voor het secundair onderwijs in het bisdom Antwerpen.

Didactische en inhoudelijke vernieuwingen vonden ook hun weg naar leerboeken en atlassen waaraan prof Goossens als auteur-reeksleider werkte. Deze leerboeken werden door honderdduizenden Vlaamse leerlingen gebruikt.

Uit het voorgaande blijkt dat hij het aardrijkskunde onderwijs grondig heeft beïnvloed en vorm gegeven. Bij zijn emeritaat in 1992 werd hij voor die pioniersrol geprezen door de rector en de verantwoordelijken van het Katholiek Secundair Onderwijs.

De geografische activiteiten van M.Goossens zijn gekenmerkt door een duidelijke dualiteit. Enerzijds, als wetenschapper met een internationale erkenning; anderzijds als onderwijsdidacticus, nauw betrokken bij de vorming en de navorming van leerkrachten, en door zijn vele onderwijsgerichte activiteiten kon hij de aardrijkskunde een wezenlijke plaats in de Vlaamse maatschappij geven. Zijn grote professionaliteit gecombineerd met zijn vriendelijkheid hebben de carrière van veel leraren positieve inhoud en zin gegeven, waarbij ze hem altijd dankbaar zullen blijven voor zijn groots vervulde scharnierfunctie tussen universiteit en schoolpraktijk.

Search OpenEdition Search

You will be redirected to OpenEdition Search