PRIMARY SOURCES
Archival sources
BOA. MF MKT 528/42 (13 Cemaziyelevvel 1318 / 8 September 1900)
Published Works
Abdullah Cevdet (1308 [1892-3]). Fizyolocya-ı Tefekkür: Mehazımın Esası C(K)raft und Stoff Ünvanlı Kitabın Tefekkür Bahsidir, Istanbul, İstepan Matbaası.
Abdullah Cevdet (1327 [1911]). Fenn-i Ruh, Istanbul, Matbaa-i İctihad.
Abdullah Cevdet (1335 [1919]). Dimağ ve Melekât-i Akliyyenin Fizyolocya ve Hıfz-ı Sıhhası, Istanbul, Matbaayı Amire.
Abdullah Cevdet (1 May 1923). ‘Mabede’r-ruhiye: Le Metaphyschisme,’ İctihad 153, pp. 3159-3160.
Anonymous (22 mart 1326 / 4 April 1910). Hande 1, p. 7.
Anonymous (15 Teşrin-i Sani 1326 / 28 November 1910). Piyano 17, pp. 200-201.
Anonymous (15 Temmuz 1327 / 28 July 1911). İctihad 27, p. 797.
Ayni, Mehmed Ali (1331 [1915]). Ruhiyat Dersleri, Istanbul, Matbaayı Amire.
Babanzade Ahmed Naim (2016). Felsefe Dersleri (Şenel, Cahid; Kaya, M. Cüneyt transl.), İstanbul Klasik Yayınları.
Babanzade Ahmed Naim (1332 [1916-7a]). ‘Felsefe Bir İlim midir?,’ Darülfünun Edebiyat Fakültesi Mecmuası 1(1), pp. 71-96.
Babanzade Ahmed Naim (1332 [1916-7b]). ‘İkinci Ders: felsefenin yeni birkaç tarifi,’ Darülfünun Edebiyat Fakültesi Mecmuası 1(1), pp.197-221.
Babanzade Ahmed Naim (1333 [1917]). ‘Üçüncü Ders: felsefede mısdak,’ Darülfünun Edebiyat Fakültesi Mecmuası, 1(5), pp. 508-533.
Baha Tevfik; Ahmed Nebil (undated). Psikoloji İlm-i Ahval-i Ruh, Istanbul, Teceddüd-i İlmi ve Felsefi Kütüphanesi.
Baha Tevfik (5 Mart 1328 / 18 March 1912). ‘Felsefe Kamusu’, Yirminci Asırda Zeka, 1(5), p. 3.
Baha Tevfik (1331 [1915]). Muhtasar Felsefe, Istanbul, Artin Asadoryan ve Mahdumları Matbaası.
Baha Tevfik (2014 [1331/1915]). Muhtasar Felsefe, Eren; Utku (eds.) Istanbul, Çizgi Yayınları.
Boirac, Émile (1906). Cours Élémentaire de Philosophie conforme aux programmes du 31 mai 1902, Paris, Alcan.
Boirac, Émile (1330 [1914]a). Felsefe yahut Hikmet-i Nazariye (Erişirgil, Mehmed Emin transl.), Dersaadet, Tefeyyüz Kitabhanesi.
Boirac, Émile (1330 [1914]b). İlm-i Mantık (Reşad Nuri [Güntekin] transl.), Istanbul, Kanaat Matbaası.
Boirac, Émile (1341 [1923]). İlmi Maba’de’t-tabia (Ferid Kam transl.), Istanbul, Mahmud Bey Matbaası.
Eğribozi, Ali İrfan (1327 [1911]). İlm-i Ahval-i Ruh, Istanbul, Ruşen Matbaası.
Elmalılı Hamdi Yazır (1978 [1341/1922]). ‘Dibace,’ (Elmalılı, Hamdi [Yazır] transl.), in Janet, Paul; Seailles, Gabriel, Metalib ve Mezahib, Metafizik ve İlahiyat, Yazır, Muhtar; Yalçın, Ayhan (eds.), Istanbul, Eser Neşriyat.
Emrullah Efendi (1327 [1911]). İlm-i Hikmet, Istanbul, Metin Matbaası.
Erişirgil, Mehmed Emin (20 Teşrinievvel 1337 / 2 November 1921). ‘Ne Çıkar?’ Dergah 31, p. 4.
Filibeli Ahmed Hilmi (1327 [1911]). İlm-i Ahval-i Ruh, Istanbul, Hikmet Matbaayı İslamiyesi.
Filibeli Ahmed Hilmi (2005 [1326-7/1911-2]). İslam Tarihi, Istanbul, Anka Yayınları.
Gövsa, İbrahim Alaattin (1966). Acılar, Ankara, TC Kültür Bakanlığı Yayınları.
İ. Hakkı (1340 [1924]). İlm-i Ahval-i Ruhtan Bir Parça: His, Fikir, İrade, Seciye, Istanbul, Mektebi Harbiye Matbaası.
İbn-i Ömer [Abdullah] Cevdet (1308 [1892-3]). Dimağ: Dimağ ile Ruh Arasındaki Münasebat-ı Fenniyyeyi Tedkik, Istanbul, İstepan Matbaası.
Keyserling, Count Hermann (1927). The World in the Making (Samuel, Maurice transl.), London, Jonathan Cape.
Şehbenderzade Filibeli Ahmed Hilmi. (2019 [1327/1911]). Ruh Hallerinin İlmi İlm-i Ahvalir-Ruh (Psikoloji) (Osta, Hicret transl), İstanbul, Büyüyen Ay.
Tunç, Mustafa Şekip (20 Eylül 1337 / 20 September 1921a), ‘İhtiras Nedir?’ Dergah 11(1), p. 162.
Tunç, Mustafa Şekip (20 Haziran 1337/20 June 1921b). ‘İlmin Mebde-i veya Umdeleri İtibarıyla Kıymeti,’ Dergah 1 (5), p. 27.
Tunç, Mustafa Şekip (1 Haziran 1337 / 1 June 1921c). ‘Ruha Bir Dikkat,’ Dergah, 4(1), p. 52.
Tunç, Mustafa Şekip (Mayıs 1338 / May 1922). ‘Théodule Ribot,’ Darülfünun Edebiyat Fakültesi Mecmuası 2(6), pp. 128-52.
Tunç, Mustafa Şekip (31 March 1927). ‘Kayserling,’ Hayat Mecmuası 1(18), pp. 5-6.
Tunç, Mustafa Şekip (17 March 1927a). ‘Doğan Dünya,’ Hayat Mecmuası 1(16), pp. 7-8.
Tunç, Mustafa Şekip (28 April 1927b). ‘Ekümenik Halin Manası,’ Hayat Mecmuası 22, pp. 6-8.
Tunç, Mustafa Şekip (14 April 1927c). ‘İstikbalin Hırsı ve Ona Götüren Yol,’ Hayat Mecmuası 20, pp. 7-8.
Tunç, Mustafa Şekip (1928). Terakki Fikri: Menşei ve Tekamülü, Istanbul, Amedi Matbaası.
Tunç, Mustafa Şekip (1943). İnsan Ruhu Üzerinde Gezintiler, Istanbul, Cumhuriyet Matbaası.
Tunç, Mustafa Şekip (1945). Ruh Aleminde, Istanbul, Ülkü Basımevi.
SECONDARY SOURCES
Afacan, Seyma (2016). Of the Soul and Emotions: Conceptualizing “the Ottoman individual” through psychology, PhD Thesis, University of Oxford.
Afacan, Seyma (2021). ‘Idle Souls, Regulated Emotions of a Mind Industry: A new look at Ottoman materialism’ Journal of Islamic Studies 32(3), pp. 317-353.
Akgün, Mehmet (1988). Materyalizmin Türkiye’ye Girişi, Ankara, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
Alkan, Mehmet Ö. (2010). ‘II. Meşrutiyet’te Eğitim, İttihad ve Terakki Cemiyeti, Milliyetçilik, Militarizm veya “Militer Türk-İslam Sentezi”,’ in Ergut, Ferdan (ed.), II. Meşrutiyet’i Yeniden Düşünmek, Istanbul, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, pp. 57-85.
Altıntaş, Hayrani (1989). Mustafa Şekip Tunç, Ankara, Kültür Bakanlığı Yayınları.
Ash, Mitchell G. (1995). Gestalt Psychology in German Culture, 1890-1967: Holism and the quest for objectivity, Cambridge, Cambridge University Press.
Asil, Ercüment (2017). The Pursuit of the Modern Mind: Popularization of Science, The Development of the Middle Classes, and Religious Transformation in the Ottoman Empire, 1860-1880, PhD Thesis, The University of Chicago.
Baltacıoğlu, İsmayil Hakkı (1998). Hayatım, Istanbul, Dünya.
Batur, Sertan (2003). ‘Türkiye’de Psikoloji Tarihi Yazımı Üzerine,’ Toplum ve Bilim 98, pp. 255-264.
Batur, Sertan (2005). ‘Psikoloji Tarihinde Köken Mitosu ve Georg Anschütz’ün Hikayesi,’ Toplum ve Bilim 102, pp. 168-188.
Batur, Sertan; Aslıtürk, Ersin (2006). ‘On Critical Psychology in Turkey,’ Annual Review of Critical Psychology 5 , pp. 21-41.
Benjamin, Ludy T.; Baker, David (2012). ‘The Internationalization of Psychology: A History,’ in The Oxford Handbook of the History of Psychology, Oxford, New York, Oxford University Press, pp. 2-5.
Bilgin, Nuri (1988). Başlangıcından Günümüze Türk Psikoloji Bibliyografyası, Izmir, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi.
Boring, Edwin (1961 [1929]). Psychologist at Large: An Autobiography and Selected Essay, New York, Basic Books.
Brummett, Palmira (2011). Image and Imperialism in the Ottoman Revolutionary Press, 1908-1911, Albany, State University of New York Press.
Calverly, E. E. (1943). ‘Doctrines of the Soul (Nafs and Ruh) in Islam,’ The Muslim World 33 (4), pp. 254-264.
Carroy, Jacqueline; Plas, Régine (1996). ‘The Origins of French Experimental Psychology: Experiment and Experimentalism,’ History of the Human Sciences 9/1, pp. 73-84.
Carroy, Jacqueline; Plas Régine (2000). ‘How Pierre Janet Used Pathological Psychology to Save the Philosophical Self,’ Journal of the History of the Behavioral Sciences 36/3, pp. 231-240.
Deringil, Selim (1998). Well Protected Domains: Ideology and the Legitimation of Power in the Ottoman Empire, 1876-1909, London-New York I. B. Tauris.
Dixon, Thomas (2003). From Passions to Emotions: The Creation of a Secular Psychological Category, Cambridge: Cambridge University Press.
Dostdar Alireza (2018). The Iranian Metaphysicals: Explorations in Science, Islam, and the Uncanny. Princeton, NJ, Princeton University Press.
Dölen, Emre (2009). Türkiye Üniversite Tarihi I: Osmanlı Döneminde Darülfünün 1863-1922, Istanbul, Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Dölen, Emre (2013). İstanbul Darülfünun’unda Alman Müderrisler, Istanbul, Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Elshakry, Marwa S. (2013). Reading Darwin in Arabic, 1860-1950, Chicago, University of Chicago Press.
Goldstein, Doris S. (1968). ‘“Official Philosophies” in Modern France: The Example of Victor Cousin,’ Journal of Social History 1(3), pp. 259-279.
Gözütok, Tarık T. (2013). ‘Rifat Bin Mehmed Emin’in İlmi Ahval-i Ruh ve Usul-i Tefekkür Adlı Eserinin Türk Psikoloji Tarihindeki Yeri’, MA thesis, Ankara University.
Gutas, Dimitri (1998). Greek Thought Arabic Culture, London-New York, Routledge.
Gülerce, Aydan (2012). ‘Turkey: A Case of Modernization at Historical, Political, and Socio-cultural Cross-roads,’ in Baker, David (ed.), The Oxford Handbook of the History of Psychology: Global Perspectives, Oxford-New York, Oxford University Press, pp. 547-571.
Hanioğlu, M. Şükrü (1981). Bir Siyasal Düşünür Olarak Doktor Abdullah Cevdet ve Dönemi, İstanbul, Üçdal.
Hanioğlu, M. Şükrü (2005). ‘Blueprints for a Future Society: Late Ottoman Materialists on Science, Religion, and Art,’ in Özdalga, Elisabeth (ed.), Late Ottoman Society: The Intellectual Legacy, London, Routledge, pp. 28-117.
Halliwell, Martin (1999). Romantic Science and the Experience of Self: Transatlantic Crosscurrents from William James to Oliver Sacks, London, Routledge.
Hatfield, Gary (1994). ‘Remaking the Science of Mind: Psychology as Natural Science,’ University of Pennsylvania Institute for Research in Cognitive Science Technical Report No. IRCS-94-13.
Hatipoğlu, İbrahim (1999). ‘Osmanlı Aydınlarınca Dozy’nin Tarih-i İslamiyetine Yöneltilen Tenkitler,’ İslam Araştırmaları Dergisi 3, pp. 199-201.
Hearnshaw, Leslie S. (1987). The Shaping of Modern Psychology, London, Routledge & Kegan Paul.
İhsanoğlu, Ekmeleddin (2010). Darülfünun: Osmanlı’da Kültürel Modernleşmenin Odağı, 2 vols., Istanbul, IRCICA.
İrem, Nazım (2011). ‘Bergson and Politics: Ottoman Turkish Encounters with Innovation,’ The European Legacy, 16 (7), pp. 873-882.
Josephson-Storm, Jason (2017). The Myth of Disenchantment: Magic, Modernity and the Birth of Human Sciences, Chicago, University of Chicago Press.
Jung, Carl G. (1976). Psychological Types (Adler, Gerhard; Hull, R. F. C. transl.), 6 vols. Princeton, Princeton University Press.
Kağıtçıbaşı, Çiğdem (1994). ‘Psychology in Turkey,’ International Journal of Psychology 29(6), pp. 729-738.
Kara, İsmail (2001). Bir Felsefe Dili Kurmak, Modern Felsefe ve Bilim Terimlerinin Türkiye’ye Girişi, Istanbul, Dergah Yayınları.
Kara, İsmail (2005). ‘Modern Türk Felsefesi Tarihinde Öncü Bir İsim Emrullah Efendi ve İlm-i Hikmet Dersleri,’ Kutadgubilig Felsefe-Bilim Araştırmaları Dergisi 8, pp. 93-123.
Kılıç, Rüya (2015). ‘Türkiye’de Modern Psikolojinin Tarihi: ‘İlim-i Ahval-i Ruh ‘İlmü’n-Nefs /Ruhiyat,’ Kebikeç 40, pp. 21-36.
Köroğlu, Erol (2007). Ottoman Propaganda and Turkish Identity: literature in Turkey during World War I, London, I. B. Taurus.
Köse, Nihat (2013). ‘Türkiye’de Cumhuriyet Öncesi Bazı Telif Psikoloji Kitapları Üzerine Bir İnceleme’, MA thesis, Fırat University.
Netton, Ian R. (2012). ‘Nafs,’ in Encyclopaedia of Islam, 2nd edn., Accessed online on 14 November 2014. http://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-2/nafs-COM_0833
Oktay, Ayşe S. (2005). Kınalızade Ali Efendi ve Ahlak-ı Alaî, Istanbul, İz Yayıncılık.
Özervarlı, Sait M. (2013). ‘Intellectual Foundations and Transformations in an Imperial City: Istanbul from the late Ottoman to the Early Republican Periods,’ The Muslim World 103, pp. 515-534.
Parla, Taha (1985). The Social and Political Thought of Ziya Gökalp: 1876-1924, Leiden, E.J. Brill.
Poyraz, Serdar (2010). Science versus Religion: The Influence of European Materialism on Turkish Thought, 1860-1960, PhD thesis, The Ohio State University.
Parot, Françoise (2012). ‘France’ in Baker, David (ed.), The Oxford Handbook of the History of Psychology: Global Perspectives, Oxford, Oxford University Press, pp. 228-255.
Rank, Otto (1996)., ‘Psychology and the Soul,’ (Richter, Gregory C.; Lieberman, E. James transl.), Journal of Religion and Health 35 (3), pp. 193-201.
Safa, Peyami (2010 [1938]). Türk İnkılabına Bakışlar, Ankara, Ötüken Neşriyat.
Sarmis, Dilek (2009). ‘Cumhuriyet öncesi fikir hareketlerinde Bergsonculuğun yeri ve yayılması,’ Toplumsal Tarih 192, pp. 66-74.
Sarmis, Dilek (2019). ‘Psychologies Ottomanes et Turques 1860-1930,’ Revue d’Histoire des Sciences Humaines 34, pp. 35-66.
Toku, Neşet (1996). Türkiye‘de Anti-materyalist Felsefe (Spiritualizm), İlk Temsilciler, Istanbul, Beyan Yayınları.
Toprak, Zafer (2002). ‘Cihan Harbinin Provası: Balkan Harbi,’ Toplumsal Tarih 10, pp. 45-46.
Toprak, Zafer (2013). ‘Psikoloji’den Sosyoloji’ye Türkiye’de Durkheim Sosyolojisinin Doğuşu,’ Toplumsal Tarih 238, pp. 22-32.
Turan, Şeyma (2010). Osmanlılarda İlk Modern Psikoloji Kitapları: 1869-1900, MA Thesis, Marmara University.
Toumarkine, Alexandre (2016). Le spiritisme, un ésotérisme sécularisé dans l’Empire ottoman et en Turquie. Des hommes, des esprits et des livres entre orient et occident, Paris, EHESS, mémoire d’Habilitation.
Turner, Frank M. (1974). Between Science and Religion, The Reactions to Scientific Naturalism in Late Victorian England, New York-London, Yale University Press.
Türesay, Özgür (2018). ‘Between Science and Religion: Spiritism in the Ottoman Empire, 1850-1910s,’ Studia Islamica 113, pp. 166-200.
Uludağ, Zekeriyya (1996). Şehbenderzade Filibeli Ahmed Hilmi ve Spiritüalizm, Ankara, Akçağ Yayınları.
Ülken, Hilmi Z. (1944). ‘Artist Mustafa Şekip,’ in Mustafa Şekip Tunç Jübilesi, Istanbul, Maarif Matbaası.
Ülken, Hilmi Z. (1992 [1966]). Türkiye’de Çağdaş Düşünce Tarihi, Istanbul, Ülken Yayınları.
Vassaf, Gündüz (1987). ‘Turkey,’ in Gilgen (A. R.); Gilgen, C. (eds.), International Handbook of Psychology, Westport, ABC-CLIO, pp. 484-501.
Yalçınkaya, Alper M. (2011). ‘Science as an Ally of Religion: A Muslim appropriation of the “conflict thesis”,’ The British Journal for the History of Science 44 (02), pp.161-181.
Yalçınkaya, Alper M. (2015). Learned Patriots: Debating Science, State and Society in the Nineteenth-Century Ottoman Empire, Chicago-London, University of Chicago Press.
Yılmaz, Yasin (2017). ‘Filibeli Ahmet Hilmi’nin Tarih-i İslam Adlı Eseri Özelinde Dozy ve Müsteşriklerin İddialarıyla İlgili Bazı Mülahazalar,’ Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 12(2), pp. 283-300.
Zarcone, Thierry (2013). ‘Occultism in an Islamic context The case of modern Turkey from the nineteenth century to the present time,’in Bogdan, Henrik; Djurdjevic, Gordan (eds.), Occultism in a Global Perspective, Durham, Acumen Publishing, pp. 151-176.