Bibliography
Robert Alexy, 2006: Theorie der Grundrechte. Frankfurt am Main: Suhrkamp.
Patrick S. Atiyah and Robert S. Summers, 1991: Form and Substance in Anglo-American Law. Oxford: Clarendon.
Jürgen Bast, 2005: Einheit und Differenzierung der Europäischen Verfassung. Die Europäische Verfassung – Verfassungen in Europa. Eds. Yvonne Becker. Baden-Baden: Nomos. 34–60.
— 2006: Grundbegriffe der Handlungsformen der EU. Berlin: Springer.
Hartmut Bauer and Christian Callies (Eds.), 2008: SIPE 4: Verfassungsprinzipien in Europa. Atene: Sakkoulas.
Ulf Bernitz and Joakim Nergelius (Eds.), 2000, General Principles of European Community Law, Hague, London in Boston: Kluwer Law International.
Bengt Beutler, 2003: Art. 6. Kommentar zum EU-/EG-Vertrag. Eds. Hans von der Groeben and others. Baden-Baden: Nomos.
Alexander M. Bickel, 1962: The Least Dangerous Branch. Indianapolis: Bobbs-Merrill.
Hermann-Josef Blanke, 2007: Art. 3 EU. EUV/EGV. Eds. Christian Callies and others. München: Beck.
Ernst-Wolfgang Böckenförde, 1991: Staat, Verfassung, Demokratie. Frankfurt na Maini: Suhrkamp.
Armin von Bogdandy, 1999: The Legal Case for Unity. Common Market Law Review (1999) 36. 887–910.
Armin von Bogdandy, 2005: The Prospect of a European Republic. Common Market Law Review (2005) 42. 913–941.
Armin von Bogdandy, 2008: Wissenschaft vom Verfassungsrecht: Vergleich. Ius Publicum Europeum II. Eds. Armin von Bogdandy and others. Heidelberg: C.F. Müller. § 39.
Klaus-Dieter Borchardt, 1995: Richterrecht durch den Gerichtshof der Europäischen Gemeinschaften, Gedächtnisschrift für Eberhard Grabitz. Ed. Albrecht Randelzhofer. München: Beck. 29–44.
Paul Brest, 1981: The Fundamental Rights Controversy. Yale Law Journal (1981) 90. 1063–1109.
Jean d’Aspremont and Frédéric Dopagne, 2008: Two Constitutionalisms in Europe. Zeitschrift für ausländisches öffentliches Recht und Völkerrecht (2008) 68. 903–937.
Grainne de Burca, 2008: General Report. Preparing the European Union for the Future, FIDE XXIII Congress Linz 2008. Eds. Heribert Franz Köck and others. Baden-Baden: Nomos. 385–406.
Christian Callies, 2006: Art. I-1 VVE. Verfassung der Europäischen Union. Eds. Christian Callies and Matthias Ruffert. München: Beck.
— 2007: Art. 6 EU. EUV/EGV. Eds. Christian Callies and others. München: Beck.
Filomena Chirico and Pierre Larouche, 2008: Conceptual Divergence, Functionalism, and the Economics of Convergence. The Coherence of EU Law. Eds. Sacha Prechal and Bert van Roermund. Oxford: Oxford University Press. 463–495.
Pedro Cruz Villalón, 2004: La constitución inédita. Madrid: Editorial Trotta.
Deirdre Curtin, 1993: The Constitutional Structure of the Union. Common Market Law Review (1993) 30. 17–69.
Philipp Dann, 2005: Überlegungen zu einer Methodik des europäischen Verfassungsrechts. Die Europäische Verfassung – Verfassungen in Europa. Eds. Yvonne Becker and others. Baden-Baden: Nomos, 161–186.
Giacinto della Cananea, 2006: Il diritto amministrativo europeo e i suoi principi fondamentali. Diritto amministrativo europeo. Ur. Giacinto della Cananea. Milano: Giuffrè. 1–56.
Erhard Deninger, ‘Freiheitsordnung – Werteordnung – Pflichtordnung. Der gebändigte Leviathan. Ed. Erhard Deninger. Baden-Baden: Nomos. 143–157.
Bruno De Witte, 2008: Too Much Constitutional Law in the European Union’s Foreign Relations?. EU Foreign Relations Law. Eds. Marise Cremona and Bruno De Witte. Oxford: Hart. 3–15.
Michael Dougan, 2008: The Treaty of Lisbon 2007. Common Market Law Review (2008) 45. 617–703.
Sionaidh Douglas-Scott, 2002: Constitutional Law of the European Union. Harlow: Longman.
Horst Dreier, 2006: Art. 20 (Einführung). Grundgesetz-Kommentar. Ed. Horst Dreier. Tübingen, Mohr Siebeck. 2nd book.
Ronald Dworkin, 1977: Taking Rights Seriously. London: Durkworth.
Michelle Everson, 2007: Is it just me, or is there an Elephant in the Room?. European Law Journal (2007) 13. 136–145.
Maria Luisa Fernandez Esteban, 1999: The Rule of Law in the European Constitution. Hague: Kluwer.
Günther Frankenberg, 1987. Der Ernst im Recht. Kritische Justiz (1987) 3. 281–307.
Günther Frankenberg, 2006: Partisanen der Rechtskritik. Neue Theorien des Rechts. Eds. Sonja Buckel and others. Stuttgart: Lucius & Lucius. 97–116.
Jochen A. Frowein, 1988: Die Herausbildung europäischer Verfassungsprinzipien. Rechtsstaat und Menschenwürde: Festschrift für Werner Maihofer zum 70. Geburtstag. Ed. Arthur Kaufmann. Frankfurt am Main: Klostermann. 149–158.
Jean-Christophe Galloux, 2005: Article II-73. Traité établissant une Constitution pour l’Europe. Eds. Laurence Burgorgue-Larsen and others. Brussels: Bruylant. 2nd book.
Jörg Gerkrath, 1997: L’emergence d’un droit constitutional pour l’Europe. Brussels: Editions de l'Universite de Bruxelles.
Thomas Giegerich, 2007: Verschmelzung der drei Säulen der EU durch europäisches Richterrecht. Zeitschrift für ausländisches öffentliches Recht und Völkerrecht (2007) 67. 351–383.
Ricardo Gosalbo Bono, 2003: The Development of General Principles of Law at National and Community Level. Richterrecht und Rechtsfortbildung in der Europäischen Rechtsgemeinschaft. Eds. Rainer Schulze in Ulrike Seif. Tübingen: Mohr Siebeck. 99–142.
Christoph Grabenwarter, 2009: Staatliches Unionsverfassungsrecht. Europäisches Verfassungsrecht. Eds. Armin von Bogdandy and Jürgen Bast. Berlin: Springer. 121–175.
Xavier Groussot, 2006, General Principles of Community Law, Groningen: Europa Law. Publishing.
Riccardo Guastini, 1996: Distinguendo. Studi di teoria e metateoria del diritto. Torino: Giappichelli.
Klaus Günther, 1988: Der Sinn für Angemessenheit. Frankfurt am Main: Suhrkamp.
Jürgen Habermas, 1985: Die neue Unübersichtlichkeit. Frankfurt am Main: Suhrkamp.
Jürgen Habermas, 1992: Faktizität und Geltung. Frankfurt am Main: Suhrkamp.
Ulrich Haltern, 1998: Verfassungsgerichtsbarkeit, Demokratie und Misstrauen. Berlin: Duncker & Humblot.
Ulrich Haltern, 2009: Finalität. Europäisches Verfassungsrecht. Eds. Armin von Bogdandy and Jürgen Bast. Berlin: Springer. 279–331.
Alexander Hanebeck, 2002: Die Einheit der Rechtsordnung als Anforderung an den Gesetzgeber. Der Staat (2002) 41. 429–451.
Andreas Haratsch, Christian König and Matthias Pechstein, 2006: Europarecht. Tübingen: Mohr Siebeck.
Armin Hatje, 2008: Der Vertrag von Lissabon. Neue juristische Wochenschrift 25/2008, 1761–1768.
Georg F. W. Hegel, 1970: Rechtsphilosophie (1821). Frankfurt am Main: Suhrkamp,
Meinhard Hilf and Frank Schorkopf, 2008: Art. 6 EU. Das Recht der EU. Eds. Christoph Grabitz and others. München: Beck.
Chris Hilson, 2008: Rights and Principles in EU Law. Maastricht Journal of European and Comparative Law (2008) 15. 193–215.
Hans-Peter Ipsen, 1972: Europäisches Gemeinschaftsrecht. Tübingen: Mohr.
Andras Jakab, 2006: Prinzipien. Rechtstheorie (2006) 37. 49–65.
Stephan Kadelbach in Thomas Kleinlein, 2007: International Law a Constitution for Mankind? An Attempt at a Re-appraisal with the Analysis of Constitutional Principles. German Yearbook of International Law (2007) 50. 303–347.
Immanuel Kant, 1789: Kritik der reinen Vernunft, Riga: Hartknoch, 2nd edition = edition B.
Hans Kelsen, 1981: Vom Wesen und Wert der Demokratie. Aalen: Scientia Verlag 2nd edition of a 2nd edition from 1929.
Hans Kelsen, 1981: Der soziologische und der juristische Staatsbegriff. Aalen: Scientia Verlag. 2nd edition of a 2nd edition from 1928.
Duncan Kennedy, 1997: The Structure of Blackstone’s Commentaries. Buffalo Law Review (1979) 28. 209–382.
Duncan Kennedy, 2003: Critique of Adjudication. Cambridge (MA) in London: Harvard University Press.
Paul Kirchhof, 2009: Der europäische Staatenverbund. Europäisches Verfassungsrecht. Eds. Armin von Bogdandy and Jürgen Bast. Berlin: Springer. 1009–1043.
Julius H. von Kirchmann, 1990: Die Wertlosigkeit der Jurisprudenz als Wissenschaft. Freiburg: Haufe. Reprint of a 1st edition from 1848.
Thomas Kleinlein, 2009: Konstitutionalisierung im Völkerrecht. PhD Thesis. Frankfurt am Main.
Martti Koskenniemi, 2000: General Principles. Sources of International Law. Ed. Martti Koskenniemi, Aldershot: Dartmouth. 359–402.
Stephen D. Krasner, 1982: Structural Causes and Regime Consequences. International Organization (1982) 36. 185–205.
Karl Larenz in Claus-Wilhelm Canaris, 1995: Methodenlehre der Rechtswissenschaft. Berlin: Springer.
Helmut Lecheler, 1971: Der Europäische Gerichtshof und die allgemeinen Rechtsgrundsätze. Berlin: Ducker & Humblot.
Koen Lenaerts, 2001: Sénat et Chambre des représentants de Belgique. Les finalités de l’Union européenne. Brussels: Conseil. 14.
Koen Lenaerts, 2004: ‘In the Union We Trust’. Common Market Law Review (2004) 41. 317–343.
Koen Lenaerts in Tim Corthaut, 2008: Towards an Internally Consistent Doctrine on Invoking Norms of EU Law. The Coherence of EU Law. Eds. Sacha Prechal and Bert van Roermund. Oxford: Oxford University Press. 495–531.
Niklas Luhmann, 1993: Das Recht der Gesellschaft. Frankfurt am Main: Suhrkamp.
Ronald MacDonald (Ed.), 2005: Towards World Constitutionalism: Issues in the Legal Ordering of the World Community. Leiden: Nijhoff.
Ute Mager, 2003: Einrichtungsgarantien. Tübingen: Mohr Siebeck.
Stelio Mangiameli (Ed.), 2006: L’ordinamento Europeo: I principi dell’Unione. Milano: Giuffrè.
Franz Mayer, 2005: Europäisches Sprachenverfassungsrecht. Der Staat 44 (2005). 367–401
Franz Mayer, 2007: Die Rückkehr der Europäischen Verfassung?. Zeitschrift für ausländisches öffentliches Recht und Völkerrecht (2007) 67. 1141–1217.
Christoph Möllers, 2009:, Verfassungsgebende Gewalt – Verfassung – Konstitutionalisierung. Europäisches Verfassungsrecht. Eds. Armin von Bogdandy and Jürgen Bast. Berlin: Springer. 227–277.
Joël Molinier (Ed.), 2005: Les principes fondateurs de l’Union européenne. Paris: Presses Universitaires de France.
Hermann Mosler, 1951-1952: Der Vertrag über die Europäische Gemeinschaft für Kohle und Stahl. Zeitschrift für ausländisches öffentliches Recht und Völkerrecht (1951–1952) 14. 1–45.
Friedrich Müller and Ralph Christensen, 2007: Juristische Methodik: Bd. II Europarecht. Berlin: Duncker & Humblot.
Jo Murkens, 2007: The Future of Staatsrecht. The Modern Law Review (2007) 70. 731–758.
Matthias Niedobitek, 2008: Der Vorrang des Unionsrechts. Continuing the European Constitutional Debate. Eds. Matthias Niedobitek and others. Berlin: Duncker & Humblot. 63–104.
Carl F. Ophüls, 1965: Die Europäischen Gemeinschaftsverträge als Planverfassungen. Planung I. Ed. Joseph Kaiser. Baden-Baden: Nomos.
Matthias Pechstein, 2003: Art. 6 EUV. EUV/EGV. Ed. Rudolf Streinz. München: Beck.
Ingolf Pernice in Franz Mayer, 2008: Nach Art. 6 EU. Das Recht der EU. Eds. Christoph Grabitz and others. München: Beck.
Pierre Pescatore, 1972: Le droit de l’intégration. Leiden: Sijthoff.
Pierre Pescatore, 2008: Les principes généraux du droit en tant que source du droit communautaire. Études de droit communautaire européen 1962–2007, Brussels: Bruylant. 691.
Anne Peters, 2006: Compensatory Constitutionalism. Leiden Journal of International Law (2006) 19. 579–610.
Jean-Clause Piris, 2006: The Constitution for Europe. Cambridge: Cambridge University Press.
John Rawls, 1999: A Theory of Justice. Oxford: Oxford University Press. Spremenjena izdaja (prva izdaja 1972).
Franz Reimer, 2001: Verfassungsprinzipien. Berlin: Ducker & Humblot.
Hans-Werner Rengeling and Peter Szczekalla, 2004: Grundrechte in der Europäischen Union. Köln: Heymanns.
Gunnar Folke Schuppert and Christian Bumke, 2000: Die Konstitutionalisierung der Rechtsordnung. Baden-Baden: Nomos.
Ulrich Sieber, Die Zukunft des Europäischen Strafrechts – Ein neuer Ansatz zu den Zielen und Modellen des europäischen Strafrechtssystems, Zeitschrift für die gesamte Strafrechtswissenschaft 121 (2009), 1–67.
Larry Siedentop, 2000: Democracy in Europe. London: Allen Lane.
Francis G. Snyder, 1995: General Course on Constitutional Law of the European Union. Collected Courses of the Academy of European Law. Ed. Academy of European Law. Oxford: Oxford University Press. 41–155.
Francis G. Snyder, 2002: Editorial: Dimensions and Precipitates of EU Constitutional Law. European Law Journal (2002) 8. 315–318.
Francis G. Snyder, 2003: The Unfinished Constitution of the European Union. European Constitutionalism Beyond the State. Eds. Joseph H. H. Weiler and Marlene Wind. Cambridge: Cambridge University Press. 55–73.
Eric Stein, 1981: Lawyers, Judges and the Making of a Transnational Constitution. American Journal of International Law (1981) 75. 1–27.
Rudolf Streinz, Christoph Ohler and Christoph Herrmann, 2008: Der Vertrag von Lissabon zur Reform der EU. München: Beck.
Christoph Stumpf, 2008: Art. 3 EU. EU-Kommentar. Ed. Jürgen Schwarze. Baden-Baden: Nomos.
Takis Tridimas, The General Principles of EU Law, Oxford, Oxford University Press, 2006.
Robert Uerpmann-Wittzack, 2009: Völkerrechtliche Verfassungselemente. Europäisches Verfassungsrecht. Ed. Armin von Bogdandy and Jürgen Bast. Berlin: Springer. 177–225.
Roberto M. Unger, 1983: The Critical Legal Studies Movement. Harvard Law Review 96 (1983). 561–675.
Uve Volkmann, 2008: Verfassungsrecht zwischen normativem Anspruch und politischer Wirklichkeit. Veröffentlichungen der Vereinigung der Deutschen Staatsrechtslehrer (2008) 67. 57–128.
Max Weber, 1972: Wirtschaft und Gesellschaft. Tübingen: Mohr.
Joseph H. H. Weiler, 1996: European Neo-Constitutionalism. Political Studies (1996) 44. 517–533.
Ewald Wiederin, 2007: Grundlagen und Grundzüge staatlichen Verfassungsrechts: Österreich. Ius Publicum Europeum I. Eds. Armin von Bogdandy and others. Heidelberg: C.F. Müller. § 7.
*
European Union. Court of Justice (http://curia.europa.eu):
— 7/61 (Kommision/Italy), ECR 1961, 695.
— 26/62 (van Gend en Loos), ECR 1963, 1.
— 117/76 in 16/77 (Ruckdeschel), ECR 1977, 1753.
— 113/80 (Komission/Ireland), ECR 1981, 1625.
— 294/83 (Les Verts/Parliament), ECR 1986, 1339.
— C-314/89 (Rau), ECR 1991, I-1647.
— C-6/90 and C-9/90 (Francovich), ECR 1991, I-5357.
— Opinion 1/91 (EEA Agreement), ECR 1991, I-6079.
— C-98/91 (Herbrink), ECR 1994, I-22.
— C-46/93 and C-48/93 (Brasserie du pêcheur), ECR 1996, I-1029.
— 2/94 (EKČP), ECR 1996, I-1759.
— C-162/96 (Racke), ECR 1998, I-3655.
— C-376/98 (Germany/Parliament and Council), ECR 2000, I-8419.
— C-50/00 P (Union de Pequeños Agricultores/Council), ECR 2002, I-6677.
— C-465/00, C-138/01 and C-139/01 (ORF), ECR 2003, I-4989.
— C-361/01 P (Kik/OHIM), ECR 2003, I-8283.
— C-36/02 (Omega), ECR 2004, I-9609.
— C-255/02 (Hailfax), ECR 2006, I-1609.
— C-263/02 P (Kommission/ Jégo-Quéré), ECR 2004, I-3425.
— C-540/03 (Parliament/Council), ECR 2006, I-5769.
— C-354/04 (Gestoras Pro Amnistía and others/Council, ECR 2007, I-1579.
— C-355/04 (Segi and other/Council), ECR 2007, I-1657.
— C-303/05 (Advocaten voor de Wereld – European Arrest Warrant), ECR 2007, I-3633.
— C-305/05 (Ordre des barreaux francophones et germanophone), ECR 2007, I-5305.
— C-402/05 P andC-415/05 P (Kadi and others/Council), ECR. 2008, I-6351.
— C-438/05 (International Transport Workers’ Federation), ECR 2007, I-10779.
— C-133/06 (Parliament/Council), ECR 2008, I-3189.
— C-301/06 (Ireland/Parliament and Council), ECR 2009, I-0593.
— C-308/06 (Intertanko), ECR 2008, I-4057.
— C-49/07 (MOTOE), ECR 2008, I-4863.
— C-162/07 (Ampliscientifica), ECR 2008, I-4019.
General Court:
— T-172/98 (Salamander and others/Parliament and Council), ECR 2000, II-2487.
— T-28/03 (Holcim/Commission), ECR 2005, II-1357.
Advocate General:
— AG Kokott: Opinion, C-387/02, 391/02 and 403/02 (Berlusconi and others), ECR 2005, I-3565.
European Union. European Council:
— European Council, 21/22 June 2007, Presidency Conclusions (11177/1/07 REV 1), Annex I: IGC Mandate, available at www.consilium.europa.eu/ueDocs/cms_Data/docs/pressdata/en/ec/94932.pdf
Germany. German Federal Constitutional Court (up to 1998: www.servat.unibe.ch/dfr/dfr_bvbaende.html; from 1998: www.bverfg.de):
— 2 BvE 2/08 and others, from 30th June 2009 – BverfG 123, 267 (Treaty of Lisbon).
— 2 BvR 2236/04, from 18th June 2005 – BverfG 113, 273 (European Arrest Warrant).
— 2 BvR 687/85, from 8th April 1987 - BVerfG 75, 223 (Kloppenburg).
Germany. Federal Government:
— Denkschrift der Bundesregierung zum Vertrag von Lissabon, 13th December 2007, Bundesrat Drucksache 928/07, 133.
World Trade Organisation. Appelate Body (www.wto.org):
— Cases WT/DS26/AB/R, WT/DS48/AB/R from 16th October 2008 (EC Measures Concerning Meat and Meat Products (Hormones)).
Top of page
Notes
Objavljeno besedilo je bilo v nemškem izvirniku ter angleškem prevodu nedavno objavljeno v revijah Europarecht 2009/6, 749–768, in European Law Journal 16 (2010), 95–111.
Tu želim opozoriti na nekaj prevajalskih izbir, ki so bile potrebne, da bi nemško pravno izrazoslovje približali slovenskemu bralcu. Tako je s pojmom temeljni red mišljen nem. Grundordnung, s pojmom temeljni steber nem. Grundpfeiler, nem. Kohärenz sem prevajala kot ujemanje, nem. Leitbegriff pa kot vodilni pojem. Med izrazi, za katere v slovenskem jeziku ni mogoče najti bolj natančnega ustreznika, pa sta pojem nem. Handlungsform (pravni akt v širšem smislu, primerjaj Jürgen Bast, 2006: Grundbegriffe der Handlungsformen der EU) ter nem. Zweckverbandskonzeption (instrumentalistični pogled na Unijo). Po mojem mnenju je v tem članku trebna razlikovati tudi med učenjem (nem. Lehre) in naukom (nem. Theorie) v tem, da je nem. Lehre bolj produkt pravne dogmatike, nem. Theorie pa pravne teorije. Je pa možno oboje uporabljati kot sopomenki. Bralec naj upošteva še razliko v slovenski in nemški različici PEU-Nica in PEU-Liz., ki je pomembna pri besedilu, sledečemu opombi št. 90. Medtem ko namreč slovenska različica pogodb tako v čl. 6(1) PEU-Nica kot v čl. 2 PEU-Liz. uporablja pojem “temelji”, je npr. v nemški različici v PEU-Nica uporabljen pojem nem. Beruhen, v PEU-Liz pa nem. Gründen.
O tem že Immanuel Kant, Kritik der reinen Vernunft, Riga, Hartknoch, 2. izdaja 1787 = izdaja B, 355 in nasl., posebej 358. Podobno v kazenskem pravu Ulrich Sieber, Die Zukunft des Europäischen Strafrechts – Ein neuer Ansatz zu den Zielen und Modellen des europäischen Strafrechtssystems, Zeitschrift für die gesamte Strafrechtswissenschaft 121 (2009), 1–67.
Med pestro literaturo primerjaj Ulf Bernitz in Joakim Nergelius (ur.), General Principles of European Community Law, Haag, London in Boston, Kluwer Law International, 2000; Xavier Groussot, General Principles of Community Law, Groningen, Europa Law. Publishing, 2006; Takis Tridimas, The General Principles of EU Law, Oxford, Oxford University Press, 2006; Ricardo Gosalbo Bono, The Development of General Principles of Law at National and Community Level, v Rainer Schulze in Ulrike Seif (ur.), Richterrecht und Rechtsfortbildung in der Europäischen Rechtsgemeinschaft, Tübingen, Mohr Siebeck, 2003, 99–142. Z vidika ustavnih načel že Bengt Beutler, Art. 6, v Hans von der Groeben in drugi (ur.), Kommentar zum EU-/EG-Vertrag, Baden-Baden, Nomos, 2003; Christian Calliess, Art. 6 EU, v Christian Callies in drugi (ur.), EUV/EGV, München, Beck, 2007; Meinhard Hilf in Frank Schorkopf, Art. 6 EU, kakor tudi Ingolf Pernice in Franz Mayer, Nach Art. 6 EU, oboje v Christoph Grabitz in drugi, Das Recht der EU, München, Beck, stanje maj 2008; Stelio Mangiameli (ur.), L’ordinamento Europeo: I principi dell’Unione, Milano, Giuffrè, 2006; Joël Molinier (ur.), Les principes fondateurs de l’Union européenne, Pariz, Presses Universitaires de France, 2005; Hartmut Bauer in Christian Callies (ur.), SIPE 4: Verfassungsprinzipien in Europa, Atene, Sakkoulas, 2008.
Evropski svet z dne 21./22. junija 2007, Sklepi predsedstva (11177/1/07 REV 1), priloga I: Mandat za medvladno konferenco, http://www.consilium.europa.eu/ueDocs/cms_Data/docs/pressData/de/ec/94935.pdf (5. junij 2005). O razlikah med Ustavno pogodbo iz leta 2004 in Lizbonsko pogodbo Grainne de Burca, General Report, v Heribert Franz Köck in drugi (ur.), Preparing the European Union for the Future, FIDE XXIII Congress Linz 2008, Baden-Baden, Nomos, 2008, 385–406, 391 in nasl. Armin Hatje, Der Vertrag von Lissabon, Neue juristische Wochenschrift (2008) 25, 1761–1768.
Evropski svet z dne 21./22. junija 2007 (op. 3), tč. 1; po mnenju nemške zvezne vlade naj bi se ta ustavni koncept nanašal tudi na simbole Unije ter pojem „evropski zakon“, Denkschrift der Bundesregierung zum Vertrag von Lissabon, 13. december 2007, Bundesrat Drucksache 928/07, 133, 134.
V zvezi s stotino avstrijskih ustavnih zakonov Ewald Wiederin, Grundlagen und Grundzüge staatlichen Verfassungsrechts: Österreich, v Armin von Bogdandy in drugi (ur.), Ius Publicum Europeum I, Heidelberg, C.F. Müller, 2007, § 7, tč. 44 in nasl.
SES, zadeva 294/83 (Les Verts/Parlament), Recueil 1986, 1339, tč. 23; Mnenje 1/91 (Sporazum o EGP), Recueil 1991, I-6079, Rn. 21. Podobno Michael Dougan, The Treaty of Lisbon 2007, Common Market Law Review 45 (2008), 617–703, 698.
Med bogato literaturo glej Ronald MacDonald in drugi (ur.), Towards World Constitutionalism: Issues in the Legal Ordering of the World Community, Leiden, Nijhoff, 2005; Anne Peters, Compensatory Constitutionalism, Leiden Journal of International Law 19 (2006), 579–610.
V zvezi s tem z ustavno-teoretičnega vidika Christoph Möllers, Verfassungsgebende Gewalt – Verfassung – Konstitutionalisierung, v Armin von Bogdandy in Jürgen Bast (ur.), Europäisches Verfassungsrecht, Berlin, Springer, 2009, 227–277.Primerjaj tudi Ulrich Haltern, Finalität, prav tam, 279–331 in Paul Kirchhof, Der europäische Staatenverbund, prav tam, 1009–1043.
SES, združeni zadevi C-402/05 P in C-415/05 P (Kadi idr. proti Svetu), ZOdl. 2008, I-6351, tč. 285, 290.
Nemško zvezno ustavno sodišče (BVerfG), zadeva 2 BvE 2/08 in druge, z dne 30. junija 2009, tč. 229, primerjaj tudi tč. 231, kjer sodišče govori o „evropski ustavi v funkcionalnem smislu“ (www.bverfg.de)
SES, Mnenje 1/91 (Sporazum o EGP), Recueil 1991, I-6079, tč. 21.
Philipp Dann, Überlegungen zu einer Methodik des europäischen Verfassungsrechts, v Yvonne Becker in drugi (ur.), Die Europäische Verfassung – Verfassungen in Europa, Baden-Baden, Nomos, 2005, 161–186, 167.
Tako se od leta 2005 izdaja tudi samostojna revija European Constitutional Law Review. O državnem ustavnem pravu Christoph Grabenwarter, Staatliches Unionsverfassungsrecht v von Bogdandy in Bast (op. 8), 121–175. O ustavniškem pristopu v mednarodnem pravu Stephan Kadelbach in Thomas Kleinlein, International Law a Constitution for Mankind? An Attempt at a Re-appraisal with the Analysis of Constitutional Principles, German Yearbook of International Law 50 (2007), 303–347; obsežneje Thomas Kleinlein, Konstitutionalisierung im Völkerrecht, doktorska dizertacija, Frankfurt na Maini, 2009. O mednarodnih vidikih ustave Unije Robert Uerpmann-Wittzack, Völkerrechtliche Verfassungselemente, v von Bogdandy in Bast (op. 8), 177–225.
Hermann Mosler, Der Vertrag über die Europäische Gemeinschaft für Kohle und Stahl, Zeitschrift für ausländisches öffentliches Recht und Völkerrecht 14 (1951–1952), 1–45, 23.
Hans-Peter Ipsen, Europäisches Gemeinschaftsrecht, Tübingen, Mohr, 1972, 4 in nasl.
Francis G. Snyder, The Unfinished Constitution of the European Union, v Joseph H. H. Weiler in Marlene Wind (ur.), European Constitutionalism Beyond the State, Cambridge, Cambridge University Press, 2003, 55–73, 58.
Francis G. Snyder, General Course on Constitutional Law of the European Union, v Academy of European Law (ur.), Collected Courses of the Academy of European Law, Oxford, Oxford University Press VI (1995), 41–155, 47. Sionaidh Douglas-Scott, Constitutional Law of the European Union, Harlow, Longman, 2002.
Širši je družboslovni pojem, v skladu s katerim načela vsebujejo tako empirične, vzročne kot normativne elemente, Stephen D. Krasner, Structural Causes and Regime Consequences, International Organization 36 (1982), 185–205, 186.
Temeljno John Rawls, A Theory of Justice, Oxford, Oxford University Press, spremenjena izdaja 1999 (prva izdaja 1972), 52 in nasl. Nadalje predvsem Ronald Dworkin, Taking Rights Seriously, London, Durkworth 1977, 54 in nasl. Jürgen Habermas, Faktizität und Geltung, Frankfurt na Maini, Suhrkamp, 1992, 166, 208 in nasl., 242.
Dann (op. 12), 183 in sledeče
Habermas (op. 19), 258.
Gunnar Folke Schuppert in Christian Bumke, Die Konstitutionalisierung der Rechtsordnung, Baden-Baden, Nomos, 2000, 28, 39. Za glavne vizije - „Leitbilder“ Uve Volkmann, Verfassungsrecht zwischen normativem Anspruch und politischer Wirklichkeit, Veröffentlichungen der Vereinigung der Deutschen Staatsrechtslehrer 67 (2008), 57–128, 67 in nasl.
SES, zadeva 26/62 (van Gend en Loos), Recueil 1963, 1 (27); zadeva 294/83 (Les Verts proti Parlamentu), Recueil 1986, 1339, tč. 25.
SES, združeni zadevi C-6/90 in C-9/90 (Francovich), Recueil 1991, I-5357, tč. 35.
Podrobneje Friedrich Müller in Ralph Christensen, Juristische Methodik: Bd. II Europarecht, Berlin, Duncker & Humblot, 2007, tč. 349 in nasl.
Podrobneje Armin von Bogdandy, Wissenschaft vom Verfassungsrecht: Vergleich, v: isti avtor in drugi (ur.), Ius Publicum Europeum II, Heidelberg, C.F. Müller, 2008, § 39.
Julius H. von Kirchmann, Die Wertlosigkeit der Jurisprudenz als Wissenschaft, ponatis 1. izdaje iz l. 1848, Freiburg, Haufe, 1990, 29, s tem utemelji ničvrednost jurisprudence kot znanosti.
Z vidika klasičnega pozitivzma gre pri tem seveda za zgodbo o propadu. Strnjeno Niklas Luhmann, Das Recht der Gesellschaft, Frankfurt na Maini, Suhrkamp, 1993, 521 in nasl. Nadaljnja konkretizacija poteka prek t. i. „pravnih institutov“, klasično npr. pravica oziroma lastnina; o tem podrobno Ute Mager, Einrichtungsgarantien, Tübingen, Mohr Siebeck, 2003, posebej 21 in nasl. ter 98. Ti instituti so prav tako relativno samostojni v odnosu do pozitivnega prava, a jih je komaj mogoče najti v pravu Unije, kar je tudi ena izmed operativnih slabosti znanosti evropskega prava.
Carl F. Ophüls, Die Europäischen Gemeinschaftsverträge als Planverfassungen, v Joseph Kaiser (ur.), Planung I, Baden-Baden, Nomos, 1965, 229, 233; Ipsen (op. 15), 128 in nasl..
Deirdre Curtin, The Constitutional Structure of the Union, Common Market Law Review 30 (1993), 17–69, 67; avtor poimenovanja je Jürgen Habermas, Die neue Unübersichtlichkeit, Frankfurt na Maini, Suhrkamp, 1985.
Zgodaj Georg F W. Hegel, Rechtsphilosophie (1821), Frankfurt na Maini, Suhrkamp, 1970, § 274.
SES, zadeva C-314/89 (Rau), Recueil 1991, I-1647, tč. 17; zadeva C-98/91 (Herbrink), Recueil 1994, I-223, tč. 9; združene zadeve C-465/00, C-138/01 in C-139/01 (ORF), Recueil 2003, I-4989, tč. 68; zadeva C-540/03 (Parlament proti Svetu), ZOdl. 2006, I-5769, tč. 61 in nasl., 104 in nasl.
Klasično Hans Kelsen, Vom Wesen und Wert der Demokratie, 2. ponatis 2. izdaje iz 1929, Aalen, Scientia Verlag, 1981, 23; Hans Kelsen, Der soziologische und der juristische Staatsbegriff, 2. ponatis 2. izdaje iz 1928, Aalen, Scientia Verlag, 1981. Michelle Everson, Is it just me, or is there an Elephant in the Room?, European Law Journal 13 (2007), 136–145. Jo Murkens, The Future of Staatsrecht, The Modern Law Review 70 (2007), 731–758.
V zvezi z diskurzi glede uporabe Klaus Günther, Der Sinn für Angemessenheit, Frankfurt na Maini, Suhrkamp, 1988, 300.
O razlagi primarnega prava v skladu z načeli SES, združene zadeve C-402/05 P in C-415/05 P (Kadi proti Svetu), ZOdl. 2008, I-6531, tč. 303; nadalje zadeva C-50/00 P (Union de Pequeños Agricultores proti Svetu), Recueil 2002, I-6677, tč. 44; zadeva C-354/04 (Gestoras Pro Amnistía idr. proti Svetu) in zadeva C-355/04 (Segi idr. proti Svet), ZOdl. 2007, I-1579 oz. I-1657, vsakič tč. 51 in nasl.. O razlagi sekundarnega prava zadeva C-540/03 (Parlament proti Svetu), ZOdl. 2006, I-5769, tč. 70 in nasl.; zadeva C-305/05 (Ordre des barreaux francophones et germanophone), ZOdl. 2007, I-5305, tč. 28.
Poučno SES, zadeva C-361/01 P (Kik proti UUNT), Recueil 2003, I-8283, tč. 82, kjer SES zanika obstoj načela; o tem Franz Mayer, Europäisches Sprachenverfassungsrecht, Der Staat 44 (2005), 367–401, 394; ta prispevek ponazarja, kako je načela mogoče pravoznanstveno utemeljiti.
Npr. načelo notranjega trga: SES, zadeva 7/61 (Komisija proti Italiji), Recueil 1961, 695 (720); zadeva 113/80 (Komisija proti Irski), Recueil 1981, 1625, tč. 7.
Karl Larenz in Claus-Wilhelm Canaris, Methodenlehre der Rechtswissenschaft, Berlin, Springer, 1995, 175 in nasl. Prepričljivo Pritožbeno telo Svetovne trgovinske organizacije, WT/DS26/AB/R, WT/DS48/AB/R, EC Measures Concerning Meat and Meat Products (Hormones), tč. 104.
Izčrpno Tridimas (op. 2), 29 in nasl.
Schuppert in Bumke (op. 22), 40.
Vendar je njen obseg na evropski ravni bistveno bolj omejen kot v skladu z nemško ustavo, Jean-Christophe Galloux, Article II-73 v Laurence Burgorgue-Larsen in drugi (ur.), Traité établissant une Constitution pour l’Europe, 2. knjiga, Bruselj, Bruylant, 2005, tč. 12.
Max Weber, Wirtschaft und Gesellschaft, Tübingen, Mohr, 1972, 825 in nasl.
Ernst-Wolfgang Böckenförde, Demokratie als Verfassungsprinzip, v Ernst-Wolfgang Böckenförde, Staat, Verfassung, Demokratie, Frankfurt na Maini, Suhrkamp, 1991, 289 (322).
V zvezi s common law Patrick S. Atiyah in Robert S. Summers, Form and Substance in Anglo-American Law, Oxford, Clarendon, 1991, 141 in nasl.
Alexander M. Bickel, The Least Dangerous Branch, Indianapolis, Bobbs-Merrill 1962; primerjalno Ulrich Haltern, Verfassungsgerichtsbarkeit, Demokratie und Misstrauen, Berlin, Duncker & Humblot, 1998. O SEU z notranjega zornega kota Klaus-Dieter Borchardt, Richterrecht durch den Gerichtshof der Europäischen Gemeinschaften, v Albrecht Randelzhofer (ur.) Gedächtnisschrift für Eberhard Grabitz, München, Beck, 1995, 29–44.
O dejavnosti razvijanja prava s sodno prakso SEU: BVerfG 75, 223 (243).
Vendar prav v primerih, ko se zdi, da bi mu zavračanje predlaganega razvoja sodne prakse nekako ustrezalo, SES, mnenje 2/94 (EKČP), Recueil 1996, I-1759, tč. 30, in zadeva C-50/00 P (Union de Pequeños Agricultores proti Svetu), Recueil 2002, I-6677, tč. 44, oz. zadeva C-263/02 P (Komisija proti Jégo-Quéré), Recueil 2004, I-3425, tč. 36.
Larry Siedentop, Democracy in Europe, London, Allen Lane, 2000, 100.
Klasično Eric Stein, Lawyers, Judges and the Making of a Transnational Constitution, American Journal of International Law 75 (1981), 1–27.
Pierre Pescatore, Le droit de l’intégration, Leiden, Sijthoff, 1972, 70 in nasl. Helmut Lecheler, Der Europäische Gerichtshof und die allgemeinen Rechtsgrundsätze, Berlin, Ducker & Humblot, 1971.
Pierre Pescatore, Les principes généraux du droit en tant que source du droit communautaire, 1986, v Pierre Pescatore , Études de droit communautaire européen 1962–2007, Bruselj, Bruylant, 2008, 691.
Jochen A. Frowein, Die Herausbildung europäischer Verfassungsprinzipien, v Arthur Kaufmann (ur.), Rechtsstaat und Menschenwürde: Festschrift für Werner Maihofer zum 70. Geburtstag, Frankfurt na Maini, Klostermann, 1988, 149–158. Jörg Gerkrath, L’emergence d’un droit constitutional pour l’Europe, Bruselj, Editions de l'Universite de Bruxelles, 1997, 183 in nasl. Joseph H. H. Weiler, European Neo-Constitutionalism, Political Studies 44 (1996), 517–533.
Francis Snyder, Editorial: Dimensions and Precipitates of EU Constitutional Law, European Law Journal 8 (2002), 315–318.
Koen Lenaerts, ‘In the Union We Trust’, Common Market Law Review 41 (2004), 317–343.
Erhard Deninger, ‘Freiheitsordnung – Werteordnung – Pflichtordnung, v Erhard Deninger (ur.), Der gebändigte Leviathan, Baden-Baden, Nomos, 1990, 143–157. Poučna je razprava v ZDA, ki se nanaša na nauke o pravicah nasproti moralnemu konvencionalizmu, Paul Brest, The Fundamental Rights Controversy, Yale Law Journal 90 (1981), 1063–1109.
Pojem pogodbodajalec opisuje na podlagi člena 48 PEU v kolektiv združene države članice. pojmovno: Sodišče prve stopnje, zadeva T-28/03 (Holcim proti Komisiji), ZOdl. 2005, II-1357, tč. 34 („ustavna oblast“); zadeva T-172/98 (Salamander idr. proti Parlamentu in Svetu), Recueil 2000, II-2487, tč. 75 („ustavodajalec Skupnosti“).
Podrobneje Jürgen Bast, Grundbegriffe der Handlungsformen der EU, Berlin, Springer, 2006, 110 in nasl.
To velja tudi za filozofski diskurz, primerjaj vsaj Habermas (op. 19), 211.
Podrobneje Robert Alexy, Theorie der Grundrechte, Frankfurt na Maini, Suhrkamp, 2006, 75 in nasl.
Evropski svet, Mnenje pravne službe Sveta, dok. 11197/07, o tem Franz Mayer, Die Rückkehr der Europäischen Verfassung?, Zeitschrift für ausländisches öffentliches Recht und Völkerrecht 67 (2007), 1141–1217, 1153. O prednosti pred nacionalnim pravom kot načelom Matthias Niedobitek, Der Vorrang des Unionsrechts, v Matthias Niedobitek in drugi (ur.), Continuing the European Constitutional Debate, Berlin, Duncker & Humblot, 2008, 63–104, 65 in nasl.
András Jakab, Prinzipien, Rechtstheorie 37 (2006), 49–65.
Stalna sodna praksa SES, združeni zadevi 117/76 in 16/77 (Ruckdeschel), Recueil 1977, 1753, tč. 7.
Podrobneje Chris Hilson, Rights and Principles in EU Law, Maastricht Journal of European and Comparative Law 15 (2008), 193–215, 215.
Za osnove Dworkin (op. 19), 58 in nasl. Alexy (op. 59), in 75 nasl. O razpravi Riccardo Guastini, Distinguendo. Studi di teoria e metateoria del diritto, Torino, Giappichelli 1996, 115 in nasl. Maria Luisa Fernandez Esteban, The Rule of Law in the European Constitution, Haag, Kluwer, 1999, 39 in nasl. Martti Koskenniemi, General Principles, v Martti Koskenniemi (ur.) Sources of International Law, Aldershot, Dartmouth, 2000, 359–402.
O pojmu principe fondateur Molinier (op. 2), 24; podobno Dworkin (op. 19), 55.
Podrobneje Horst Dreier, Art. 20 (Einführung), v Horst Dreier (ur.), Grundgesetz-Kommentar, 2. knjiga, Tübingen, Mohr Siebeck, 2006, tč. 5, 8; Franz Reimer, Verfassungsprinzipien, Berlin, Ducker & Humblot, 2001, 26 in nasl.
O ustavnih načelih PES govori tudi SES: združeni zadevi C-402/05 P in C-415/05 P (Kadi proti Svetu), ZOdl. 2008, I-6531, tč. 285. Pojem „temeljnega reda“, ki ga uprablja nemško ustavno sodišče (BVerfG, 2 BvE 2/08 z dne 30.6.2009, LS 1, tč. 229 in nasl.) jasno ponazarja, da je državarsko omejevanje pojma ustave možno zgolj za ceno pojmovnega analogona.
Beutler (op. 2), Rn. 1; Pedro Cruz Villalón, La constitución inédita, Madrid, Editorial Trotta, 2004, 73, 143; Hans-Werner Rengeling in Peter Szczekalla, Grundrechte in der Europäischen Union, Köln, Heymanns, 2004, tč. 92 in nasl.
Postopoma je postal čl. 6(1) PEU (zdaj čl. 2 PEU) tudi operativen; za s načeli skladn razlago primarnega prava SES, združeni zadevi C-402/05 P in C-415/05 P (Kadi proti Svetu), ZOdl. 2008, I-6531, tč. 303.
Molinier (op. 2), 29; primerjaj vsaj načela, obravavana v Tridimas (op. 2) in Groussot (op. 2).
Primerjaj 4. recital PEU, čl. 6(1) PEU-Nica oz. čl. 2 PEU-Liss., 2. recital Listine temeljnih pravic.
Giacinto della Cananea, Il diritto amministrativo europeo e i suoi principi fondamentali, v Giacinto della Cananea (ur.), Diritto amministrativo europeo, Milano, Giuffrè, 2006, 1–56, 17 in nasl.
SES, zadeva C-36/02 (Omega), Zodl. 2004, I-9609, tč. 12; zadeva C-49/07 (MOTOE), ZOdl. 2008, I-4863, tč. 12. Do sedaj ta pojem za pravo Unije uporablja zgolj ena generalna pravobranilka: GP Kokott, sklepni predlogi z dne 14.20.2004 v združenih zadevah C-387/02, 391/02 in 403/02 (Berlusconi idr.), ZOdl. 2005, I-3565, tč. 163.
SES, združene zadeve C-402/05 P in C-415/05 P (Kadi proti Svetu), ZOdl. 2008, I-6531, tč. 285.
SES, združene zadeve C-46/93 in C-48/93 (Brasserie du pêcheur), Recueil 1996, I-1029, tč. 27; zadeva C-255/02 (Hailfax), ZOdl. 2006, I-1609, tč. 92; zadeva C-438/05 (International Transport Workers’ Federation), ZOdl. 2007, I-10779, tč. 68; zadeva C-162/07 (Ampliscientifica), ZOdl. 2008, I-4019, tč. 25.
Kadelbach in Kleinlein (op. 13).
SES, zadeva C-162/96 (Racke), Recueil 1998, I-3655, tč. 45–51.
Pozor: presenetljivo je zanikanje neposredne učinkovitosti Pogodbe o pomorskem mednarodnem pravu s strani SES, zadeva C-308/06 (Intertanko), ZOdl. 2008, I-4057, tč. 42 in nasl.
Nazadnje SES, združeni zadevi C-402/05 P in C-415/05 P (Kadi proti Svetu), ZOdl. 2008, I-6531, tč. 316.
Jean d’Aspremont in Frédéric Dopagne, Two Constitutionalisms in Europe, Zeitschrift für ausländisches öffentliches Recht und Völkerrecht 68 (2008), 903–937.
Andreas Haratsch, Christian König in Matthias Pechstein, Europarecht, Tübingen, Mohr Siebeck, 2006, tč. 79, 83; v to smer tudi BVerfGE 113, 273 (301).
Matthias Pechstein, Art. 6 EUV, v Rudolf Streinz (ur.), EUV/EGV, München, Beck, 2003, tč. 2 in nasl.
Tako izrecno SES, zadeva C-301/06 (Irska proti Parlamentu in Svetu), ZOdl. 2009, I-0593, tč. 56.
O enotnosti standarda SES, zadeva C-303/05 (Advocaten voor de Wereld – evropski zaporni nalog), ZOdl. 2007, I-3633, tč. 45.
Izrčrpno Armin von Bogdandy, The Legal Case for Unity, Common Market Law Review 36 (1999), 887–910; podobno Hermann-Josef Blanke, Art. 3 EU, v Calliess in Ruffert (op. 2), tč. 1, 3; Christoph Stumpf, Art. 3 EU, v Jürgen Schwarze (ur.), EU-Kommentar, Baden-Baden, Nomos, 2008, tč. 1.
Podrobneje Koen Lenaerts in Tim Corthaut, Towards an Internally Consistent Doctrine on Invoking Norms of EU Law, v Sacha Prechal in Bert van Roermund (ur.), The Coherence of EU Law, Oxford, Oxford University Press, 2008, 495–531. Thomas Giegerich, Verschmelzung der drei Säulen der EU durch europäisches Richterrecht, Zeitschrift für ausländisches öffentliches Recht und Völkerrecht 67 (2007), 351–383. Vendar pa je SES pravo EU in ES opisoval kot „združena vendar različna pravna reda“: združeni zadevi C-402/05 P in C-415/05 P (Kadi proti Svetu), ZOdl. 2008, I-6531, tč. 120; primerjaj tudi C-301/06 (Irska protiParlamentu in Svetu), ZOdl. 2009, I-0593, tč. 56.
Izčrpneje Filomena Chirico in Pierre Larouche, Conceptual Divergence, Functionalism, and the Economics of Convergence, v Prechal in van Roermund (op. 86), 463–495.
Rudolf Streinz, Christoph Ohler in Christoph Herrmann, Der Vertrag von Lissabon zur Reform der EU, München, Beck, 2008, 33 in nasl.
Predlogi, kako se spopasti s to situacijo Dougan (op. 6), 665 in nasl. Položaj pa ni tako izjemen: Alexander Hanebeck, Die Einheit der Rechtsordnung als Anforderung an den Gesetzgeber, Der Staat 41 (2002), 429–451.
Podobno skrb izraža tudi člen 23(1) nemške ustave, ki zagotavlja strukturno integriteto Ustave.
Armin von Bogdandy, The Prospect of a European Republic, Common Market Law Review 42 (2005), 913–941, 934 in nasl.
Tako v Ustavni pogodbi; o tem Christian Callies, Art. I-1 VVE, v Christian Callies in Matthias Ruffert (ur.), Verfassung der Europäischen Union, München, Beck, 2006, tč. 47 in nasl. O skupnostni metodi Jürgen Bast, Einheit und Differenzierung der Europäischen Verfassung, v Becker (op. 12), 34–60, 52 in nasl.
V to smer SES, zadeva C-133/06 (Parlament proti Svetu), ZOdl. 2008, I-3189, tč. 63. Tam SES po novem razlikuje med zakonodajnim postopkom s soodgovornostjo parlamenta in navadnim zakonodajnim postopkom; temeljno Koen Lenaerts, npr. v: Sénat et Chambre des représentants de Belgique, Les finalités de l’Union européenne, Bruselj, Conseil, 2001, 14 (15).
SES, Mnenje 2/94 (EKČP), Recueil 1996, I-1759, tč. 10 in nasl.; zadeva C-376/98 (Nemčija proti Parlamentu in Svetu), Recueil 2000, I-8419.
Jean-Clause Piris, The Constitution for Europe, Cambridge, Cambridge University Press, 2006, 59. Kar pa ne izključuje potrebe po racionalizaciji in abstrahiranju na številnih mestih, Bruno De Witte, Too Much Constitutional Law in the European Union’s Foreign Relations?, v Marise Cremona in Bruno De Witte (ur.), EU Foreign Relations Law, Oxford, Hart, 2008, 3–15, 7.
Izročilo critical legal studies v tem vidi ideološke motive, o tem Günther Frankenberg, Der Ernst im Recht, Kritische Justiz (1987) 3, 281–307. Günther Frankenberg, Partisanen der Rechtskritik, v Sonja Buckel in drugi (ur.), Neue Theorien des Rechts, Stuttgart, Lucius & Lucius, 2006, 97–116. Duncan Kennedy, Critique of Adjudication, Cambridge (MA) in London, Harvard University Press, 2003. Duncan Kennedy, The Structure of Blackstone’s Commentaries, Buffalo Law Review 28 (1979), 209–382. Roberto M. Unger, The Critical Legal Studies Movement, Harvard Law Review 96 (1983), 561–675.
Top of page