Navigation – Plan du site

AccueilDocumentsCommuniqués de presse2010Vijftig jaar kantoorproductie in ...

2010
35

Vijftig jaar kantoorproductie in Brussel
Een geografische analyse

Notes de la rédaction

Dit is het persbericht over het artikel van Christian Dessouroux, gepubliceerd op 22 februari 2010. Lees het artikle.

Met 12,5 miljoen m2 kantooroppervlakte is de tertiaire sector uitgesproken aanwezig in Brussel.  Elk jaar wordt gemiddeld meer dan 3 miljard euro in kantoorbouw geïnvesteerd.

Nochtans stelde die sector amper vijftig jaar geleden weinig voor in Brussel.  Zijn ontwikkeling had dan ook zeer ingrijpende gevolgen voor de stedelijke omgeving.  Wat waren die gevolgen?  Christian Dessouroux, doctor in de geografie aan de ULB (IGEAT), tracht deze vraag te beantwoorden in Brussels Studies nr. 35.

In het begin was Brussel de hoofdstad van de jonge Belgische Staat, waar zich overheidsbesturen en ondernemingen vestigden. Ze hadden hun gebouwen in eigendom en vestigden zich binnen gebieden met een beperkte oppervlakte.  Ze bouwden er kwaliteitsvolle kantoren die bijdroegen tot de uitstraling van hun imago.

In de jaren ’60 leidden de welvaart en de internationalisering tot de opkomst van een kantoormarkt in Brussel.  Er werden kantoren gebouwd om verkocht te worden, zonder dat men wist door wie ze zouden worden gebruikt.  Rendabiliteit en functionaliteit waren het parool.  Dat zette niet aan tot het bouwen van kwaliteitsvolle kantoorgebouwen.  Bij gebrek aan een regelgevend kader (zie in dat verband Brussels Studies nr. 36, gepubliceerd op 1 maart) werden de kantoren – die als onroerende activa werden beschouwd – niet alleen in de traditionele centrumgebieden gebouwd, maar ook op minder dure en meer perifeer gelegen terreinen.  Die evolutie was zeer schadelijk voor het stadsweefsel en ging gepaard met stadsvlucht van de middenklassen naar de voorstad en met een exponentiële toename van het gebruik van de wagen.  De Noord-Zuidverbinding, de metamorfose van de Louizalaan en de afbraak van de Noordwijk (nummer 29) waren enkele bouwprojecten die een grote stempel op de stad drukten.

Aan het einde van de jaren ’70 ontstond een overproductiecrisis die vooral de centrumwijken trof en in het voordeel van de perifere vestigingsplaatsen speelde.  De kantoorvestiging kreeg steeds meer een polycentrisch karakter.  In die periode werden kantoorcomplexen buiten de grote ring gebouwd die complementair waren met de centrale locaties en beter aangepast waren aan de toenmalige eisen.

Sinds 1990 is er een aanzienlijk heropleving van de kantoorbouw en -renovatie.  Er worden opnieuw  kantoren in het centrum gevestigd.  Typische kantoortorens van het stadscentrum worden vervangen (Martinitoren) of zwaar gerenoveerd (Financiëntoren).  De ontwikkeling van de perifere polen wordt daardoor echter niet afgeremd, maar men stelt vast dat hun functionaliteit onvolledig blijft en dat ze gebruikt worden voor specifieke activiteiten (hightech, opslag, industriële activiteiten enz.).

De geschiedenis van de kantoormarkt in Brussel bestaat dus uit een constante expansie en een polycentrisme dat geleidelijk tot stand komt.  Wat houdt de toekomst in petto?  De toenemende verkeerscongestie, de uitbouw van nieuwe spoorverbindingen (zoals de lijn Schuman-Josaphat en het GEN), de eventuele verbreding van de grote ring of de duur van de huidige economische crisis zijn enkele van de doorslaggevende factoren.  Herstructurering, verdichting, polycentrisme, reconversie en renovatie zullen bepalend zijn voor de evolutie van het kantorenpark in de komende jaren.  Als de kantoorsector even belangrijk blijft voor en in de stad, dan is het op dit ogenblik moeilijk om de omvang van de toekomstige wijzigingen in te schatten.

Maandag 1 maart, « Kantoren en planning in Brussel. 50 jaar van gemiste kansen? »

Om dit artikel te citeren
Dessouroux, Christian, “Vijftig jaar kantoorproductie in Brussel Een geografische analyse”, Brussels Studies [Online], Algemene collectie, nr. 35, 22 februari 2010. URL: https://journals.openedition.org/brussels/747
Contact
Benjamin Wayens, redactiesecretaris: bwayens[at]brusselsstudies.be

Rechercher dans OpenEdition Search

Vous allez être redirigé vers OpenEdition Search