Navigation – Plan du site

AccueilDocumentsCommuniqués de presse2022Roger Nols: een (on)aantastbare b...

2022
168

Roger Nols: een (on)aantastbare burgemeester?

Notes de la rédaction

Dit is het persbericht over het artikel van Serge Jaumain en Joost Vaesen, gepubliceerd op 2 mei 2022. Lees het artikle.

In de grote hal van het gemeentehuis van Schaarbeek nemen de borstbeelden van de oud-burgemeesters een ereplaats in. Een van die beelden, namelijk dat van Roger Nols, verhit momenteel de gemoederen. Moeten we deze voorstelling behouden van de man die met het FDF, de lijsten N.O.L.S. en de PRL vier opeenvolgende termijnen (1970-1976-1982-1988) aan het hoofd van de gemeente stond en die regelmatig de nationale krantenkoppen haalde? In het collectieve geheugen wordt Roger Nols immers geassocieerd met de communautaire conflicten en met zijn xenofobe standpunten die gepaard gingen met een afglijding naar extreemrechts. Maar door zijn politieke carrière terug te voeren tot deze enkele punten, kan je onmogelijk vatten hoelang zijn carrière heeft geduurd en vooral welke grote verkiezingszeges hij heeft behaald. Het debat rond de aanwezigheid van zijn borstbeeld in het gemeentehuis van Schaarbeek is dan ook een goede gelegenheid om terug te blikken op zijn politieke carrière en om zijn mandaten in de juiste context te plaatsen, rekening houdend met de evolutie van een gemeente die sterk getekend werd door snelle stedenbouwkundige en sociale veranderingen en door de nationale debatten rond de taal- en migrantenkwesties. En dat is meteen ook het onderwerp van nummer 168 van Brussels Studies, waarin historici Joost Vaesen (Vrije Universiteit Brussels) en Serge Jaumain (Université libre de Bruxelles) de resultaten voorstellen van een onderzoek in opdracht van de gemeente Schaarbeek dat door het Brussels Studies Institute (BSI) werd uitgevoerd.

Door de analyse van werken over de geschiedenis van de gemeente Schaarbeek en van België tijdens de “Nolsistische” periode, aangevuld met een tiental interviews met belangrijke getuigen, trachten de auteurs te ontcijferen waarom een groot deel van de Schaarbeekse en in het algemeen Brusselse kiezers (92 969 voorkeursstemmen tijdens de Europese verkiezingen van 1984) zich achter de radicale standpunten van Roger Nols schaarde. Hoewel Nols een erg populair figuur was, mogen we niet onder het tapijt vegen dat zijn acties ook veel weerstand uitlokten. De Schaarbeekse politicus was er namelijk een meester in om heftige polemieken teweeg te brengen. Zo was er de Lokettenkwestie (met gescheiden loketten van 1971 tot 1976 voor Nederlandstaligen en buitenlanders), nodigde hij in 1984 de Franse extreemrechtse leider Jean-Marie Le Pen uit en kwam hij op 31 december 1986 op een kameel aan in het gemeentehuis. Deze acties hebben er mee voor gezorgd dat heel wat Schaarbekenaars, via een uitgebreid netwerk van bijzonder dynamische verenigingen, de strijd aanbonden tegen racisme en sociale uitsluiting. En een van die verenigingen vraagt nu om het borstbeeld te verwijderen.

De lopende debatten rond Roger Nols – maar ook rond ons koloniale verleden – stellen volgens beide historici de kwestie van de complexe interacties tussen verleden en heden aan de orde. De huidige voorstellen omtrent het lot van het borstbeeld bevinden zich in een continuüm tussen degenen die vragen om “helemaal niets te doen” (omdat ze schrik hebben voor een zekere vorm van historisch revisionisme en/of omdat ze geen oude wonden willen openrijten) en degenen die het beeld weg willen (om de afkeuring van het Nolsistische beleid duidelijk te maken). Tussen deze twee uitersten liggen een heleboel mogelijkheden die grondig zouden moeten worden besproken in de gemeente, zoals de toevoeging van een historische contextualisering (tekstueel of visueel) of een zichtbare betwisting van het borstbeeld (bijvoorbeeld door het aan te passen of te verplaatsen). Al deze strategieën houden uiteindelijk verband met de vraag naar onze verwerking van het verleden wanneer dat verleden wordt betwist en gevoelig ligt. Tegelijk verduidelijken ze hoe complex het is om een beredeneerde dialoog met het verleden te voeren en hoe riskant het is om het principe van de “historische vergeetput” toe te passen.

Om dit artikel te citeren
Jaumain, S. en Vaesen, J., “Roger Nols: een (on)aantastbare burgemeester?”, Brussels Studies [Online], Algemene collectie, nr. 168, 2 mei 2022. URL: https://journals.openedition.org/brussels/6069
Contact
Tatiana Debroux, hoofdredacteur:
tdebroux[at]brusselsstudies.be

Rechercher dans OpenEdition Search

Vous allez être redirigé vers OpenEdition Search