Navigation – Plan du site

AccueilDocumentsCommuniqués de presse2022Voor een paradigmaverschuiving in...

2022
172

Voor een paradigmaverschuiving in het woonaantrekkelijkheidsbeleid van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Notes de la rédaction

Dit is het persbericht over het artikel van Hannah Berns, Gilles Van Hamme, Emmanuelle Lenel et Christine Schaut, gepubliceerd op 10 oktober 2022. Lees het artikle.

Het probleem van de stadsvlucht van de middenklasse naar de rand staat al sinds het ontstaan van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest in 1989 hoog op de politieke agenda. Dat deze bekommernis van de Brusselse overheid al zo lang een belangrijk agendapunt is, heeft te maken met het financieringsmechanisme van het Gewest, dat oorspronkelijk voor 70 % gebaseerd was op de personenbelasting. De afgelopen drie decennia werden dus verschillende maatregelen ingevoerd om de betrokken huishoudens ervan te weerhouden uit Brussel weg te trekken. Nummer 172 van Brussels Studies stelt echter vast dat het beleid voor het behoud van de middenklasse in Brussel heeft gefaald en geeft hiervoor een verklaring. Het artikel werd geschreven door onderzoekers van de Université libre de Bruxelles en van de Université Saint-Louis – Bruxelles, namelijk geografen Hannah Berns en Gilles Van Hamme van de ULB en sociologen Emmanuelle Lenel, USL-B, en Christine Schaut, ULB/USL-B.

In het eerste deel onderzoeken zij heel nauwkeurig de migratiebewegingen tussen Brussel en de rand, alsook de redenen voor een deel van deze bewegingen, via een uitvoerige analyse waarbij ze zich baseren op zowel kwantitatieve als kwalitatieve gegevens. In het licht daarvan ontwikkelen ze de hypothese dat het woonaantrekkelijkheidsbeleid heeft gefaald doordat er onder meer een dubbele fout is gemaakt qua doelgroep en qua middelen. Door bij voorkeur te focussen op huishoudens met kinderen die tot de “middenklasse” behoren (zonder deze term precies af te bakenen), tracht het Brussels Gewest een groep te behouden terwijl de kans eigenlijk klein is dat die zal blijven. Daarnaast wordt prioriteit gegeven aan de verwerving van een eigendom als middel om deze huishoudens duurzaam te verankeren in het Gewest. Maar dit instrument houdt er geen rekening mee dat de stad fungeert als residentiële overgangsruimte.

In het tweede deel van het artikel stellen de auteurs twee denkpistes voor om het gewestelijke woonaantrekkelijkheidsbeleid bij te sturen: de stad niet beschouwen als een ruimte voor stabilisatie maar wel als een overgangsruimte in het leven van mensen en de focus leggen op profielen van huishoudens waarvan de behoeften en de residentiële verwachtingen beter overeenstemmen met een dichte stedelijke omgeving.

Met de opeenvolgende staatshervormingen is het aandeel van de gewestelijke inkomsten uit de personenbelasting flink gedaald tot nog geen 30 % (als we de bijzonder atypische coronaperiode buiten beschouwing laten). Een verschuiving naar boven in de sociale samenstelling van de bevolking zou de gewestelijke inkomsten dus niet drastisch wijzigen, rekening houdend met het afnemende aandeel van de personenbelasting, de beperkte verschillen tussen de inkomstencategorieën ten aanzien van deze belasting en tot slot de (toekomstige) hervorming van het systeem van nationale solidariteit die zal resulteren in meer belasting naarmate de bevolking toeneemt. De fiscale drijfveer die aan de basis ligt van het beleid dat de afgelopen dertig jaar werd gevoerd, is dus voor een groot deel irrelevant geworden. De auteurs stellen dan ook voor om het gewestelijke aantrekkelijkheidsbeleid bij te sturen volgens drie principes die voortvloeien uit hun onderzoek: beter rekening houden met tijdelijke woonbehoeften, niet meer de focus voornamelijk leggen op koppels met kinderen (en dan vooral koppels met een sociaal-economisch profiel dat erop wijst dat ze aangetrokken zijn door de groene rand), en tot slot meer aandacht schenken aan de huurmarkt om beter tegemoet te kunnen komen aan de brede waaier van woonbehoeften in een stad als Brussel.

Om dit artikel te citeren
Berns, H., Van Hamme, G., Lenel, E. en Schaut, C., “Voor een paradigmaverschuiving in het woonaantrekkelijkheidsbeleid van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest”,
Brussels Studies [Online], Algemene collectie, nr. 172, 10 oktober 2022. URL: https://journals.openedition.org/brussels/6214
Contact
Tatiana Debroux, hoofdredacteur:
tdebroux[at]brusselsstudies.be

Rechercher dans OpenEdition Search

Vous allez être redirigé vers OpenEdition Search