Navigation – Plan du site

AccueilVie ScientifiqueÉditoriauxΜεταξύ αρπαγής και 'αποενσωμάτωση...

Μεταξύ αρπαγής και 'αποενσωμάτωσης', η επιστημονική έκδοση απέναντι στην πρόκληση της τεχνητής νοημοσύνης

Christine Kosmopoulos
Cet article est une traduction de :
Entre prédation et désincarnation, l'édition scientifique à l'épreuve de l'IA
Autre(s) traduction(s) de cet article :
Between predation and disembodiment, scientific publishing to the test of AI
Entre la depredación y la desnaturalización: la edición científica a prueba de la IA
人工智能对科学出版的挑战:捕食与脱离实际情境之间

Notes de la rédaction

Bien que les contributions intellectuelles et le développement conceptuel appartiennent entièrement à l'auteure, DeepL et ChatGPT sont dûment reconnus pour leur rôle dans le travail de traduction. Cette version grecque a été relue et corrigée par Christine Kosmopoulos et Stavros Spyrellis.

Ενώ η πνευματική συμβολή και η εννοιολογική ανάπτυξη ανήκουν εξ ολοκλήρου στην συγγραφέα, οι DeepL και ChatGPT αναγνωρίζονται για τον συμμετοχή τους στο μεταφραστικό έργο. Αυτή η ελληνική έκδοση διορθώθηκε από την Christine Kosmopoulos και τον Σταύρο Σπυρέλλη.

Texte intégral

  • 1 Ή παραγωγική τεχνητή νοημοσύνη

1Ενώ ολοκληρώνεται η σύνοδος κορυφής για τη δράση γύρω από την τεχνητή νοημοσύνη στο Παρίσι, είναι σημαντικό να εξεταστεί ποιες αλλαγές κινδυνεύει να επιφέρει η ΤΝ, και ειδικότερα η γενετική τεχνητή νοημοσύνη1, στις πρακτικές ανταλλαγής γνώσεων, στην επιστημονική συγγραφή και στην αξιολόγηση από ειδικούς.

2Η χρήση ρομπότ συνομιλίας είναι εξαιρετικά απλή και, στη συντριπτική τους πλειονότητα, είναι δωρεάν προσβάσιμα από όλους τους πολίτες. Για τους ερευνητές, προσφέρουν πολλά πλεονεκτήματα, όπως υποβοήθηση στη συγγραφή, δημιουργία περιλήψεων και συνόψεων, μετάφραση, επεξεργασία δεδομένων κ.λπ. Ωστόσο, δεν πρέπει να αγνοούμε ή να ξεχνάμε τον τρόπο λειτουργίας τους. Ο όρος «νοημοσύνη» είναι σε αυτή την περίπτωση παραπλανητικός. Αντιμετωπίζουμε αλγόριθμους συνδεδεμένους με υπολογιστικές δυνάμεις που, ναι μεν, ξεπερνούν την ανθρώπινη νοημοσύνη όσον αφορά τον όγκο των επεξεργασμένων δεδομένων και την ταχύτητα, όμως οι απαντήσεις τους βασίζονται σε υπολογισμούς πιθανοτήτων συσχέτισης και όχι σε ποιοτική αξιολόγηση των πηγών.

3Βασισμένο σε μια αρχιτεκτονική νευρωνικού δικτύου, το μοντέλο της γενετικής ΤΝ δεν αναγνωρίζει την εγγενή αξία, είτε αληθινή είτε ψευδή, ούτε τη σημασιολογική έννοια των περιεχομένων. Επιπλέον, επειδή δεν είναι δυνατό να αναγνωριστεί η βάση γνώσεων με την οποία έχει εκπαιδευτεί το μοντέλο, καμία πληροφορία που παράγεται δεν μπορεί να επικυρωθεί επιστημονικά. Είναι καθήκον του επιστήμονα, είτε ως συγγραφέας είτε ως αξιολογητής, να ελέγξει τα πάντα, συμπεριλαμβανομένης της ακρίβειας των βιβλιογραφικών αναφορών που παράγονται, οι οποίες μερικές φορές είναι ψευδείς.

  • 2 Van Noorden R., 2023, "More than 10,000 research papers were retracted in 2023 — a new record", Nat (...)
  • 3 Open access

4Το 2023, η απόσυρση περισσότερων από 10.000 άρθρων από επιστημονικά περιοδικά που δημοσιεύονται από διάσημους εκδοτικούς οίκους θεωρείται από τους ειδικούς μόνο η «κορυφή του παγόβουνου»2. Αυτά τα άρθρα είχαν περάσει επιτυχώς τη διαδικασία αξιολόγησης, αλλά διαπιστώθηκε ότι κάποια από αυτά είχαν δημιουργηθεί με τη βοήθεια ΤΝ κατά παράβαση των ηθικών κανόνων, ενώ άλλα προέρχονταν από «εργοστάσια παραγωγής άρθρων» που σχετίζονται με αρπακτικά περιοδικά. Αυτά τα αρπακτικά περιοδικά έχουν πλημμυρίσει την επιστημονική επικοινωνία με δεκάδες χιλιάδες άρθρα, επωφελούμενα από την πρόσβαση ανοιχτού περιεγχομένου 3. Παρά τις ανακλήσεις των άρθρων, οι αναφορές και οι παραπομπές τους παραμένουν διαθέσιμες στο διαδίκτυο, σε άλλα άρθρα, στα αποτελέσματα των συνομιλιακών ρομπότ… ακόμη και σε a priori αξιόπιστες μηχανές αναζήτησης όπως το Google Scholar.

5Για ορισμένους ανεύθυνους αξιολογητές, είναι εύκολο να αντιγράφουν και να επικολλούν τα κείμενα που διαβάζουν και να χρησιμοποιούν ρομπότ για να γράφουν εκθέσεις αξιολόγησης γι' αυτούς. Αυτές οι εκθέσεις είναι εντελώς 'ασώματες', δεν έχουν καμία επιστημονική εγκυρότητα, αλλά μπορούν να οδηγήσουν σε δημοσιεύσεις. Αυτό ανοίγει το κουτί της Πανδώρας, καθώς είναι πολύ πιθανό ότι το περιεχόμενο που καταγράφεται στις συζητήσεις θα αποθηκευτεί στη βάση γνώσεων του ρομπότ και μπορεί να αναπαραχθεί σε μελλοντικές γενιές περιεχομένου...

6Όπως όλη η επιστημονική εκδοτική δραστηριότητα, έτσι και το επιστημονικό περιοδικό Cybergeo εκτίθεται σε αυτές τις τεχνολογικές αναταράξεις. Ωστόσο, επιλέγει να εμπιστευτεί την ανθρώπινη νοημοσύνη και την επιστημονική δεοντολογία για να διασφαλίσει την αυστηρότητα και την εγκυρότητα των άρθρων που δημοσιεύει. Όλοι οι συγγραφείς και αξιολογητές δεσμεύονται να τηρούν τον ηθικό του κώδικα και τις οδηγίες προς τους συγγραφείς. Δεν απαγορεύεται η χρήση της ΤΝ, αλλά απαιτείται από τους συγγραφείς να δηλώνουν στην αρχή του κειμένου τους, εφόσον χρειάζεται, την βοήθεια που παρείχε η ΤΝ και να βεβαιώνουν ότι έχουν ελέγξει όλα τα αποτελέσματα και τις βιβλιογραφικές αναφορές που παρέχονται. Η παράλειψη αυτής της δήλωσης μπορεί να θεωρηθεί λογοκλοπή και να οδηγήσει στην απόσυρση του άρθρου.

7Οι αξιολογητές, από την πλευρά τους, καλούνται να εξετάζουν προσεκτικά το περιεχόμενο, τα δεδομένα και τις βιβλιογραφικές αναφορές και να αναφέρουν τυχόν ασυνέπειες. Επιπλέον, η χρήση της ΤΝ για την προετοιμασία εκθέσεων αξιολόγησης απαγορεύεται αυστηρά, μέχρι να κυκλοφορήσει ένα αξιόπιστο εργαλείο ανίχνευσης που δεν αποθηκεύει από προεπιλογή τα δεδομένα που του παρέχονται4.

8Σε ένα προηγούμενο editorial, το έργο CybergeoNetworks παρουσιάστηκε ως μια πρωτότυπη χρήση της ΤΝ στην υπηρεσία της επιστημονικής εκδοτικής δραστηριότητας. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι Cybergeo θα μπορούσε να φιλοξενήσει στο μέλλον πολλές άλλες πρωτοβουλίες που να επιδεικνύουν όλο τον δημιουργικό πλούτο που αυτό το νέο εργαλείο μπορεί να προσφέρει με την προϋπόθεση ότι η έρευνα θα διεξάγεται με επιστημονική ακεραιότητα.

Haut de page

Notes

1 Ή παραγωγική τεχνητή νοημοσύνη

2 Van Noorden R., 2023, "More than 10,000 research papers were retracted in 2023 — a new record", Nature, Vol.624, N°7992, 479‑481. https://www.nature.com/articles/d41586-023-03974-8

3 Open access

4 Guillaume Cabanac et Cyril Labbé : unis contre la fraude scientifique | CNRS Sciences informatiques, avril 2024.

Haut de page

Pour citer cet article

Référence électronique

Christine Kosmopoulos, « Μεταξύ αρπαγής και 'αποενσωμάτωσης', η επιστημονική έκδοση απέναντι στην πρόκληση της τεχνητής νοημοσύνης », Cybergeo: European Journal of Geography [En ligne], Éditoriaux, mis en ligne le 17 février 2025, consulté le 16 mars 2025. URL : http://journals.openedition.org/cybergeo/41716

Haut de page

Auteur

Christine Kosmopoulos

Articles du même auteur

Haut de page

Droits d’auteur

CC-BY-4.0

Le texte seul est utilisable sous licence CC BY 4.0. Les autres éléments (illustrations, fichiers annexes importés) sont « Tous droits réservés », sauf mention contraire.

Haut de page
Rechercher dans OpenEdition Search

Vous allez être redirigé vers OpenEdition Search