Bibliografia
Sources
Manuscript sources
Pelpin, Diocesan Archive in Pelplin, Diplomata et epistolae, Varia, n. 14, 17
Toruń, State Archive in Toruń, Kat. I, n. 626/1/2, 626/1/3, 834a, 991, 2633, 2641, 2679, 2855a, 2928, 2934, 2981, 2985/5
Toruń, State Archive in Toruń, Kościół św. Jana, ref. 1, 8
Printed sources
"Die Aufzeichnungen des Thorner Pfarrers Hieronymus Waldau". Ed. Otto Günther. Zeitschrift des Westpreussischen Geschichtsvereins 49 (1907).
“Die ermländischen Anniversarienbücher”. Ed. Carl Peter Woelky. In WOELKY, Carl Peter; SAAGE, Johann Martin (eds.) - Scriptores Rerum Warmiensium, vol. 1. Braunsberg: Verlag von Eduard Peter, 1866.
Księga długów miasta Torunia z okresu wojny trzynastoletniej. Ed. K. Ciesielska, I. Janosz-Biskupowa, Fontes TNT, 55. Toruń: Towarzystwo Naukowe w Toruniu, 1969.
Księga ławnicza Starego Miasta Torunia (1479-1515). Ed. Krzysztof Kopiński, Krzysztof Mikulski and Janusz Tandecki, Fontes TNT 113. Toruń: Towarzystwo Naukowe w Toruniu, 2018.
Repertorium Poenitentiariae Germanicum. Ed. Ludwig Schmugge et al., vol. 7. Tübingen: Max Niemeyer Verlag, 2008.
Repertorium Poenitentiariae Germanicum. Ed. Ludwig Schmugge et al., vol. 8. Berlin/Boston: De Gruyter, 2012.
Repertorium Poenitentiariae Germanicum. Ed. Ludwig Schmugge et al., vol. 10. Berlin/Boston: De Gruyter, 2016.
Średniowieczne rachunki kościołów toruńskich. Ed. Alicja Sumowska; Marcin Sumowski; Piotr Oliński, Fontes TNT, 121. Toruń: Towarzystwo Naukowe w Toruniu, 2023 [forthcoming].
Urkundenbuch des Bisthums Culm, vol. 2. Ed. Carl Peter Woelky, Neues preussisches Urkundenbuch: Westpreussischer Teil, 2. Danzig: Commissionsverlag von Theodor Bertling, 1887.
“Wykaz prebend kościelnych Torunia z 1541 roku”. Ed. Karol Górski and Maciej Gołembiowski, Zapiski Historyczne 42.4 (1977).
Studies
BARROW, J. – The Clergy in the Medieval World: Secular Clerics, Their Families and Careers in North-Western Europe, c. 800 – c. 1200. Cambridge: Cambridge University Press, 2015.
BISKUP, Marian; GRZEGORZ, Maksymilian; POREBSKA, Krystyna (eds.) – Słownik historyczno-geograficzny ziemi chełmińskiej w średniowieczu. Wrocław: Ossolineum, 1971.
BISKUP, Marian – U schyłku średniowiecza i w początkach odrodzenia (1454-1548). Historia Torunia, vol. II/1. Toruń: Towarzystwo Naukowe w Toruniu, 1992.
BISKUP, Marian (eds.) – Bazylika katedralna świętych Janów w Toruniu. Toruń: Towarzystwo Naukowe w Toruniu, 2003.
BORAWSKA, Teresa – “Waldau Hieronim”. In GUZOWSKI, Jan – Słownik biograficzny kapituły warmińskiej. Olsztyn: Hosianum, 1996.
BÜNZ, Enno – “Klerus und Bürger. Die Bedeutung der Kirche für Identität deutscher Städte im Spätmittelalter”. In CHITTOLINI, Giorgio; JOHANEK, Peter (eds.) – Aspetti e componenti dell’identità urbana in Italia e in Germania (secoli XIV-XVI)/Aspekte und Komponenten der städtischen Identität in Italien und Deutschland (14.-16. Jahrhundert). Bologna/Berlin: Società editrice il Mulino/Duncker & Humblot, 2003.
CAMPOS, Maria Amélia – “Death Commemoration Strategies in Medieval Portugal: A Mirror of Lay Participation in Religious Parochial Life (The Case of Coimbra)”. Religions 14 (2023).
GRABOWSKA-LYSENKO, Alicja – “Materialne świadectwa kultu św. Wolfganga u schyłku średniowiecza w Prusach jako element religijnego dziedzictwa regionu”. In RACZKOWSKI, Juliusz; JAKUBEK-RACZKOWSKA, Monika – Stare i nowe dziedzictwo Torunia, Bydgoszczy i region, vol. 2. Toruń: Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa "Dom Organizatora", 2020.
KARDASZ, Cezary – Rynek kredytu pieniężnego w miastach południowego pobrzeża Bałtyku w późnym średniowieczu (Greifswald, Gdańsk, Elbląg, Toruń, Rewel). Toruń: Towarzystwo Naukowe w Toruniu, 2013.
KARP, Hans-Jürgen – “Konopat, Johannes von (Jan Konopacki)”. In GATZ, Erwin, BRODKORB, Clemens (ed.) – Die Bischöfe des Heiligen Römischen Reiches 1448 bis 1648. Ein biographisches Lexikon, Berlin: Duncker & Humbolt, 1996.
KARP, Hans-Jürgen – “Krapitz (Crapitz), Nikolaus”. In GATZ, Erwin, BRODKORB, Clemens (ed.) – Die Bischöfe des Heiligen Römischen Reiches 1448 bis 1648. Ein biographisches Lexikon, Berlin: Duncker & Humbolt, 1996.
KLUCZWAJD, Katarzyna (ed.) – Kościół Świętojański w Toruniu - nowe rozpoznanie. Toruń: Stowarzyszenie Historyków Sztuki, 2015.
KLUCZWAJD, Katarzyna; WOŹNIAK, Michał (eds.) – Dzieje i skarby kościoła świętojańskiego w Toruniu. Toruń: Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa "Dom Organizatora", 2002.
KRAJNIAK, Radosław – Duchowieństwo kapituły katedralnej w Chełmży do 1466 roku. Studium prozopograficzne. Toruń: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2013.
KRAJNIAK, Radosław – “Die Prälaten und Kanoniker des ermländischen Domkapitels bis 1466”. Zeitschrift für die Geschichte und Altertumskunde Ermlands 64 (2020).
MIKULSKI, Krzysztof – “Struktura etniczna mieszkańców i status społeczny ludności pochodzenia polskiego w Toruniu od końca XIV do połowy XVII wieku”. Roczniki Historyczne 63 (1997).
MIKULSKI, Krzysztof – Przestrzeń i społeczeństwo Torunia od końca XIV do początku XVIII wieku. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 1999.
MIKULSKI, Krzysztof – Urzędnicy miejscy Torunia. Spisy, vol. 2: 1454-1650. Toruń: Towarzystwo Naukowe w Toruniu, 2001.
OLIŃSKI, Piotr – “Schmolle Jan”. In MIKULSKI, Krzysztof (ed.) – Toruński Słownik Biograficzny, vol. 1. Toruń: Towarzystwo Miłośników Torunia/Uniwersytet Mikołaja Kopernika, 1998.
OLIŃSKI, Piotr – Fundacje mieszczańskie w miastach pruskich w okresie średniowiecza i na progu czasów nowożytnych. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2008.
OLIŃSKI, Piotr – “Światło w brackich i prywatnych fundacjach religijnych w kościołach parafialnych wielkich miast pruskich w XIV-XV wieku”. Kwartalnik Historii Kultury Materialnej 3-4 (2008).
RADZIMIŃSKI, Andrzej – “Rachunki plebana kościoła parafialnego Świętych Janów w Starym Mieście Toruniu z lat 1445–1446”. Roczniki Historyczne 69 (2003), pp. 172–187.
RADZIMIŃSKI, Andrzej – “The Church in Royal and Teutonic Prussia after the Second Peace of Toruń: The Time of Continuation and Change”. Zapiski Historyczne 81.4 (2016), pp. 69–81.
RADZIMIŃSKI, Andrzej – “Die Pfarrkirche St. Johannes des Täufers und St. Johannes des Evangelisten in der Sakraltopografie der Stadt Thorn im Mittelalter”. Biuletyn Polskiej Misji Historycznej/Bulletin der Polnischen Historischen Mission 12 (2017), pp. 51–73.
ROZYNKOWSKI, Waldemar – “Waldau Hieronim”. In MIKULSKI, Krzysztof (ed.) – Toruński Słownik Biograficzny, vol. 3. Toruń: Towarzystwo Miłośników Torunia/Uniwersytet Mikołaja Kopernika, 2002.
ROZYNKOWSKI, Waldemar – Studia nad liturgią w zakonie krzyżackim w Prusach. Z badań nad religijnością w późnym średniowieczu, Ecclesia Clerusque Temporibus Medii Aevi, 2. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2012.
SARNOWSKY, Jürgen – “Die wirtschaftliche Lage der Pfarreien im Deutschordensland Preussen. Das Beispiel der Vikare zu Mühlhausen”. In JENKS, Stuart; LAUDAGE, M. L.; SARNOWSKY, Jürgen (eds.) – “Vera lex historiae”. Studien zu mittelalterlichen Quellen. Festschrift für Dietrich Kurze zum 65. Geburtstag am 1. Januar 1993. Köln: Böhlau, 1993, pp. 373–420.
SEMRAU, Arthur – “Ein Beitrag zur Geschichte der Goldschmiedekunst in Thorn”. Mitteilungen des Coppernicus-Vereins für Wissenschaft u. Kunst zu Thorn 16.4 (1908), pp. 73–84.
STACHOWIAK, Remigiusz – Spätmittelalterliche Kirchenkarrieren preußischer Kleriker. Soziale Räume und Netzwerke zwischen Zentrum und Peripherie, Einzelschriften der Historischen Kommission für ost- und westpreußische Landesforschung, 32. Osnabrück: fibre Verlag, 2023.
STRENGA, Gustavs – Remembering the Dead Collective Memory and Commemoration in Late Medieval Livonia. Turnhout: Brepols Publishers, 2023.
SUMOWSKA, Alicja; SUMOWSKI, Marcin – “Średniowieczne rachunki kościoła Świętojańskiego w Toruniu. Uwagi źródłoznawcze”. Studia Źródłoznawcze. Commentationes 58 (2020), pp. 231–251.
SUMOWSKI, Marcin – Duchowni diecezjalni w średniowiecznym Toruniu. Studium prozopograficzne. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2012.
SUMOWSKI, Marcin – “Ego Jeronimus Waldaw... O tożsamości późnośredniowiecznego plebana toruńskiego”. Zapiski Historyczne 79.1 (2014), pp. 63–81.
SUMOWSKI, Marcin – “Wayner Raphael”. In MIKULSKI, Krzysztof (ed.) – Toruński Słownik Biograficzny, vol. 7. Toruń: Towarzystwo Miłośników Torunia/Uniwersytet Mikołaja Kopernika, 2014.
SUMOWSKI, Marcin – “Pastor et oves. Parish Priest in Late-Medieval Prussian Town”. Quaestiones Medii Aevi Novae 23 (2018), pp. 343–377.
SUMOWSKI, Marcin – “The Priest in the Multilingual Church. Language as an Aspect of the Functioning of the Lower Clergy in Late Medieval Prussia”. Acta Historica Universitatis Klaipedensis 41 (2020), pp. 53–71.
SUMOWSKI, Marcin – “Sie das nit thun, das heissen aber lernnen. Wizerunek niższego duchowieństwa w późnośredniowiecznym Gdańsku”. In SARNOWSKY, Jürgen; DŁUGOKĘKI, Wieslaw (eds.) – Danzig in der frühen Neuzeit. Kultur, Religion, Politik, Gesellschaft und internationale Beziehungen. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2021.
SUMOWSKI, Marcin – Duchowni i mieszczanie. Kler niższy w społeczeństwie późnośredniowiecznych miast pruskich. Ecclesia Clerusque Temporibus Medii Aevi, 8. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2022.
SUMOWSKI, Marcin – “Self-Knowledge of the Lesser Clergy in the Context of Clerical Norms (Prussia, Fourteenth-Sixteenth Centuries)” [forthcoming].
WÓŁKIEWICZ EWA – “The ecclesiastical proletariat? The income of the lesser clergy in the late Middle Ages examplified with the accounting book of St. Martin’s altar in Nysa”. Kwartalnik Historii Kultury Materialnej 67.1 (2019), pp. 3–16.
Topo da página
Notas
The following sources documenting these foundations have survived: Pelplin, Diocesan Archive in Pelplin, Diplomata et epistolae, Varia, n. 17 (Welker); Toruń, State Archive in Toruń, Kat. I, n. 2679 (Smolle); Toruń, State Archive in Toruń, Kościół św. Jana, ref. 1 (Welker); Toruń, State Archive in Toruń, Kat. I, n. 2928 (Wayner); Księga długów miasta Torunia z okresu wojny trzynastoletniej. Ed. K. Ciesielska, I. Janosz-Biskupowa, Fontes TNT, 55. Toruń: Towarzystwo Naukowe w Toruniu, 1969, n. 157 (Waldau). The references to the four foundations analysed in the article refer to these sources.
STRENGA, Gustavs – Remembering the Dead Collective Memory and Commemoration in Late Medieval Livonia. Turnhout: Brepols Publishers, 2023, p. 19.
On the broad trend of research on memory, including the particularly important works of Gerhard Otto Oexle: STRENGA, Gustavs – Remembering the Dead Collective Memory and Commemoration in Late Medieval Livonia, pp. 23-35.
The issue of foundations established by townspeople in major Prussian towns has been extensively examined by Piotr Oliński: OLIŃSKI, Piotr – Fundacje mieszczańskie w miastach pruskich w okresie średniowiecza i na progu czasów nowożytnych. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2008. However, it is worth noting that the researcher was not familiar with the foundation documents cited here and relied on incomplete later materials when analysing the foundations discussed in this article.
BISKUP, Marian – “U schyłku średniowiecza i w początkach odrodzenia (1454-1548)”. In BISKUP, Marian – Historia Torunia, vol. II/1. Toruń: Towarzystwo Naukowe w Toruniu, 1992, p. 80.
The ruler took over this authority from the Teutonic Order, which ruled the area until 1466. More about the Church in Prussia after so-called ‘Thirteen Years' War’ (1454–1466): RADZIMIŃSKI, Andrzej – “The Church in Royal and Teutonic Prussia after the Second Peace of Toruń: The Time of Continuation and Change”. Zapiski Historyczne 81.4 (2016), pp. 69–81.
SUMOWSKI, Marcin – “Duchowni i mieszczanie Kler niższy w społeczeństwie późnośredniowiecznych miast pruskich”. Ecclesia Clerusque Temporibus Medii Aevi, 8. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2022, pp. 476–477. See “Wykaz prebend kościelnych Torunia z 1541 roku”. Ed. Karol Górski; Maciej Gołembiowski. Zapiski Historyczne 42.4, 1977, p. 170.
SUMOWSKA, Alicja; SUMOWSKI, Marcin – “Średniowieczne rachunki kościoła Świętojańskiego w Toruniu. Uwagi źródłoznawcze”. Studia Źródłoznawcze. Commentationes 58 (2020), pp. 236–241; Średniowieczne rachunki kościołów toruńskich. Ed. Alicja Sumowska; Marcin Sumowski; Piotr Oliński. Toruń: Towarzystwo Naukowe w Toruniu, 2023, pp. XXXI–XLI [forthcoming].
BÜNZ, Enno – “Klerus und Bürger. Die Bedeutung der Kirche für Identität deutscher Städte im Spätmittelalter”. In CHITTOLINI, Giorgio; JOHANEK, Peter (eds.) – Aspetti e componenti dell’identità urbana in Italia e in Germania (secoli XIV-XVI)/Aspekte und Komponenten der städtischen Identität in Italien und Deutschland (14.-16. Jahrhundert), Bologna/Berlin: Società editrice il Mulino/Duncker & Humblot, 2003, pp. 351–389.
About the sacral topography of Thorn: BISKUP, Marian – U schyłku średniowiecza i w początkach odrodzenia (1454-1548), pp. 201–213. In relation to the church of St John: RADZIMIŃSKI, Andrzej – “Die Pfarrkirche St. Johannes des Täufers und St. Johannes des Evangelisten in der Sakraltopografie der Stadt Thorn im Mittelalter”. Biuletyn Polskiej Misji Historycznej/Bulletin der Polnischen Historischen Mission 12 (2017), pp. 51–73.
BISKUP, Marian; GRZEGORZ, Maksymilian; POREBSKA, Krystyna (eds.) – Słownik historyczno-geograficzny ziemi chełmińskiej w średniowieczu. Wrocław: Ossolineum, 1971, p. 21. About the cathedral chapter in KRAJNIAK, Radosław – Duchowieństwo kapituły katedralnej w Chełmży do 1466 roku. Studium prozopograficzne. Toruń: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2013.
About the clergy in Thorn: SUMOWSKI, Marcin – Duchowni diecezjalni w średniowiecznym Toruniu. Studium prozopograficzne. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2012.
Source: https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Torun_Merian_1641.jpg [public domain; access 17.06.2024].
Biographies: BORAWSKA, Teresa – "Waldau Hieronim”. In GUZOWSKI, Jan (ed.) – Słownik biograficzny kapituły warmińskiej, Olsztyn: Hosianum, 1996, p. 268; OLIŃSKI, Piotr – "Schmolle Jan“. In MIKULSKI, Krzysztof (ed.) – Toruński Słownik Biograficzny, vol. 1, Toruń: Towarzystwo Miłośników Torunia/Uniwersytet Mikołaja Kopernika, 1998, pp. 219–220; ROZYNKOWSKI, Waldemar – "Waldau Hieronim“. In MIKULSKI, Krzysztof (ed.) – Toruński Słownik Biograficzny, vol. 3, Toruń: Towarzystwo Miłośników Torunia/Uniwersytet Mikołaja Kopernika, 2002, p. 236–37; STACHOWIAK, Remigiusz – Spätmittelalterliche Kirchenkarrieren preußischer Kleriker. Soziale Räume und Netzwerke zwischen Zentrum und Peripherie, Einzelschriften der Historischen Kommission für ost- und westpreußische Landesforschung, 32. Osnabrück: fibre Verlag, 2023, pp. 487–88, p. 511; SUMOWSKI, Marcin - Duchowni diecezjalni w średniowiecznym Toruniu. Studium prozopograficzne, pp. 136–138, 176–178, 193–194, 241–242; SUMOWSKI, Marcin – "Wayner Raphael”. In MIKULSKI, Krzysztof (ed.) – Toruński Słownik Biograficzny, vol. 7, Toruń: Towarzystwo Miłośników Torunia/Uniwersytet Mikołaja Kopernika, 2014, pp. 238–239. Information on the lives of the priests is based on these findings.
SUMOWSKI, Marcin – Duchowni diecezjalni w średniowiecznym Toruniu. Studium prozopograficzne, p. 96. See RADZIMIŃSKI, Andrzej – “Die Pfarrkirche St. Johannes des Täufers und St. Johannes des Evangelisten in der Sakraltopografie der Stadt Thorn im Mittelalter”, pp. 64–65. Wayner probably took office only after the death of another candidate for the position: Toruń, State Archive in Toruń, Kat. I, n. 2633, 2855a. Cf. STACHOWIAK, Remigiusz – Spätmittelalterliche Kirchenkarrieren preußischer Kleriker, p. 488.
Detailed biographies of the canons of Ermland are currently being compiled by Radosław Krajniak. See KRAJNIAK, Radosław – ”Die Prälaten und Kanoniker des ermländischen Domkapitels bis 1466”. Zeitschrift für die Geschichte und Altertumskunde Ermlands 64 (2020), pp. 100–111.
GÜNTHER, Otto (ed.) – ”Die Aufzeichnungen des Thorner Pfarrers Hieronymus Waldau“. Zeitschrift des Westpreussischen Geschichtsvereins 49 (1907), pp. 221–251. More extensively on the records of the parish priest: SUMOWSKI, Marcin – ”Ego Jeronimus Waldaw... O tożsamości późnośredniowiecznego plebana toruńskiego”. Zapiski Historyczne 79.1 (2014), pp. 63–81.
RADZIMIŃSKI, Andrzej – "Rachunki plebana kościoła parafialnego Świętych Janów w Starym Mieście Toruniu z lat 1445–1446“. Roczniki Historyczne 69 (2003), pp. 171–172.
SARNOWSKY, Jürgen – ”Die wirtschaftliche Lage der Pfarreien im Deutschordensland Preussen. Das Beispiel der Vikare zu Mühlhausen”. In JENKS, Stuart; LAUDAGE, M. L.; SARNOWSKY, Jürgen (eds.) – ‘Vera lex historiae’. Studien zu mittelalterlichen Quellen. Festschrift für Dietrich Kurze zum 65. Geburtstag am, Köln: Böhlau, 1993, pp. 375–382.
About the church: Bazylika katedralna świętych Janów w Toruniu. Ed. Marian Biskup. Toruń: Towarzystwo Naukowe w Toruniu, 2003; Dzieje i skarby kościoła świętojańskiego w Toruniu. Ed. Katarzyna Kluczwajd; Michał Woźniak. Toruń: Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa "Dom Organizatora", 2002; KLUCZWAJD, Katarzyna (ed.) – Kościół Świętojański w Toruniu
- nowe rozpoznanie. Toruń: Stowarzyszenie Historyków Sztuki, 2015.
Some of clerics held more than one prebend, contributing to the presence of 17 clergymen in the church simultaneously: “Wykaz prebend kościelnych Torunia z 1541 roku”. Ed. Karol Górski; Maciej Gołembiowski, pp. 152–170. Cf. BISKUP, Marian – “U schyłku średniowiecza i w początkach odrodzenia (1454-1548)”, p. 202; RADZIMIŃSKI, Andrzej – “Die Pfarrkirche St. Johannes des Täufers und St. Johannes des Evangelisten in der Sakraltopografie der Stadt Thorn im Mittelalter”, pp. 65–66.
SUMOWSKI, Marcin – Duchowni i mieszczanie Kler niższy w społeczeństwie późnośredniowiecznych miast pruskich, pp. 442–449.
OLIŃSKI, Piotr – Fundacje mieszczańskie w miastach pruskich w okresie średniowiecza i na progu czasów nowożytnych, p. 203.
The foundation document referred to it as the altar of St Bartholomew. In later periods (including today), the main patron saint of this altar came to be known as St Wolfgang: OLIŃSKI, Piotr – Fundacje mieszczańskie w miastach pruskich w okresie średniowiecza i na progu czasów nowożytnych, p. 206. According to the foundation documents, several saints were designated for worship at this altar, including the aforementioned Bartholomew, but also Simon and Judah, Erasmus, Margaret, Apollonia, and Agnes. This aligns with the images of the saints depicted on the preserved altar retable: GRABOWSKA-LYSENKO, Alicja – "Materialne świadectwa kultu św. Wolfganga u schyłku średniowiecza w Prusach jako element religijnego dziedzictwa regionu”. In RACZKOWSKI, Juliusz; JAKUBEK-RACZKOWSKI, Monika (eds.) – Stare i nowe dziedzictwo Torunia, Bydgoszczy i region, vol. 2. Toruń: Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa "Dom Organizatora", 2020, pp. 79–82.
OLIŃSKI, Piotr – Fundacje mieszczańskie w miastach pruskich w okresie średniowiecza i na progu czasów nowożytnych, p. 202. Additionally, the document specifies St Florence and Archangel Raphael as patron saints of the altar, with the latter likely associated with the funder’s name.
Occasionally, commitments to daily mass or two masses a week were also observed: SUMOWSKI, Marcin – Duchowni i mieszczanie Kler niższy w społeczeństwie późnośredniowiecznych miast pruskich, pp. 369–371.
SUMOWSKI, Marcin – ”Pastor et oves. Parish Priest in Late-Medieval Prussian Town”. Quaestiones Medii Aevi Novae 23 (2018), p. 358.
ROZYNKOWSKI, Waldemar – Studia nad liturgią w zakonie krzyżackim w Prusach. Z badań nad religijnością w późnym średniowieczu, Ecclesia Clerusque Temporibus Medii Aevi, 2. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2012, pp. 50–51, 78–81.
SUMOWSKI, Marcin – Duchowni i mieszczanie Kler niższy w społeczeństwie późnośredniowiecznych miast pruskich, pp. 377–383.
SUMOWSKI, Marcin – Duchowni i mieszczanie Kler niższy w społeczeństwie późnośredniowiecznych miast pruskich, p. 244.
On the relations between the parish priest and the vicars: SUMOWSKI, Marcin – Duchowni i mieszczanie Kler niższy w społeczeństwie późnośredniowiecznych miast pruskich, pp. 245–259.
Toruń, State Archive in Toruń, Kat. I, n. 991, 2985/5.
Toruń, State Archive in Toruń, Kat. I, n. 626/1/2, 626/1/3.
Cf. OLIŃSKI, Piotr – “Światło w brackich i prywatnych fundacjach religijnych w kościołach parafialnych wielkich miast pruskich w XIV-XV wieku”. Kwartalnik Historii Kultury Materialnej 3-4 (2008), pp. 367–74.
SUMOWSKI, Marcin – Duchowni i mieszczanie Kler niższy w społeczeństwie późnośredniowiecznych miast pruskich, pp. 306–338, 392–408; SUMOWSKI, Marcin – ”Pastor et oves. Parish Priest in Late-Medieval Prussian Town”, pp. 364–366; SUMOWSKI, Marcin – "Self-Knowledge of the Lesser Clergy in the Context of Clerical Norms (Prussia, Fourteenth-Sixteenth Centuries)“ [forthcoming]; SUMOWSKI, Marcin – ‘‘Sie das nit thun, das heissen aber lernnen. Wizerunek niższego duchowieństwa w późnośredniowiecznym Gdańsku”. In DŁUGOKĘCKI, Wiesław; SARNOWSKY, Jürgen (eds.) – Danzig in der frühen Neuzeit. Kultur, Religion, Politik, Gesellschaft und internationale Beziehungen. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2021, pp. 103–123.
SUMOWSKI, Marcin – Duchowni i mieszczanie Kler niższy w społeczeństwie późnośredniowiecznych miast pruskich, pp. 191–193.
SUMOWSKI, Marcin – Duchowni i mieszczanie Kler niższy w społeczeństwie późnośredniowiecznych miast pruskich, pp. 528–529, note 714.
On the income of burgher foundations in parish churches of large Prussian towns: OLIŃSKI, Piotr – Fundacje mieszczańskie w miastach pruskich w okresie średniowiecza i na progu czasów nowożytnych, pp. 337–433. On the annuity market in Prussia: KARDASZ, Cezary - Rynek kredytu pieniężnego w miastach południowego pobrzeża Bałtyku w późnym średniowieczu. Toruń: Towarzystwo Naukowe w Toruniu, 2013.
Toruń, State Archive in Toruń, Kat. I, n. 2641; Księga długów miasta Torunia z okresu wojny trzynastoletniej. Ed. K. Ciesielska, I. Janosz-Biskupowa, n. 160.
KARDASZ, Cezary – Rynek kredytu pieniężnego w miastach południowego pobrzeża Bałtyku w późnym średniowieczu, pp. 224–225, 227.
Cf. OLIŃSKI, Piotr – Fundacje mieszczańskie w miastach pruskich w okresie średniowiecza i na progu czasów nowożytnych, pp. 361–62.
BISKUP, Marian; GRZEGORZ, Maksymilian; POREBSKA, Krystyna (eds.) – Słownik historyczno-geograficzny ziemi chełmińskiej w średniowieczu, pp. 80–81.
SUMOWSKI, Marcin – Duchowni i mieszczanie Kler niższy w społeczeństwie późnośredniowiecznych miast pruskich, pp. 226–233.
MIKULSKI, Krzysztof – Przestrzeń i społeczeństwo Torunia od końca XIV do początku XVIII wieku. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 1999, p. 349–351.
SUMOWSKI, Marcin – Duchowni i mieszczanie Kler niższy w społeczeństwie późnośredniowiecznych miast pruskich, pp. 464–466.
BISKUP, Marian; GRZEGORZ, Maksymilian; POREBSKA, Krystyna (eds.) – Słownik historyczno-geograficzny ziemi chełmińskiej w średniowieczu, pp. 55, 80–81.
BISKUP, Marian; GRZEGORZ, Maksymilian; POREBSKA, Krystyna (eds.) – Słownik historyczno-geograficzny ziemi chełmińskiej w średniowieczu, pp. 61–62.
MIKULSKI, Krzysztof – Przestrzeń i społeczeństwo Torunia od końca XIV do początku XVIII wieku, pp. 402–403.
SUMOWSKI, Marcin – Duchowni i mieszczanie Kler niższy w społeczeństwie późnośredniowiecznych miast pruskich, pp. 274–300.
"Die Aufzeichnungen des Thorner Pfarrers Hieronymus Waldau". Ed. Otto Günther, n. 5.
"Die Aufzeichnungen des Thorner Pfarrers Hieronymus Waldau". Ed. Otto Günther, n. 7.
Księga ławnicza Starego Miasta Torunia (1479-1515). Ed. Krzysztof Kopiński; Krzysztof Mikulski; Janusz Tandecki, Fontes TNT 113. Toruń: Towarzystwo Naukowe w Toruniu, 2018, n. 905.
SUMOWSKI, Marcin – Duchowni i mieszczanie Kler niższy w społeczeństwie późnośredniowiecznych miast pruskich, pp. 479–484.
„Wykaz prebend kościelnych Torunia z 1541 roku”. Ed. by Karol Górski and Maciej Gołembiowski, pp. 151-174; SUMOWSKI, Marcin – Duchowni i mieszczanie Kler niższy w społeczeństwie późnośredniowiecznych miast pruskich, p. 486. Cf. BISKUP, Marian – “U schyłku średniowiecza i w początkach odrodzenia (1454-1548)”, pp. 202–204; RADZIMIŃSKI, Andrzej – “Die Pfarrkirche St. Johannes des Täufers und St. Johannes des Evangelisten in der Sakraltopografie der Stadt Thorn im Mittelalter”, p. 66.
SUMOWSKI, Marcin – Duchowni i mieszczanie Kler niższy w społeczeństwie późnośredniowiecznych miast pruskich, pp. 73–76.
Cf. BARROW, J. – The Clergy in the Medieval World: Secular Clerics, Their Families and Careers in North-Western Europe, c. 800 – c. 1200, Cambridge: Cambridge University Press, 2015, pp. 117–135.
SUMOWSKI, Marcin – Duchowni i mieszczanie Kler niższy w społeczeństwie późnośredniowiecznych miast pruskich, pp. 69–70.
MIKULSKI, Krzysztof – "Struktura etniczna mieszkańców i status społeczny ludności pochodzenia polskiego w Toruniu od końca XIV do połowy XVII wieku”. Roczniki Historyczne 63 (1997), pp. 111–129.
SUMOWSKI, Marcin – Duchowni i mieszczanie Kler niższy w społeczeństwie późnośredniowiecznych miast pruskich, pp. 380–82; SUMOWSKI, Marcin – “The Priest in the Multilingual Church. Language as an Aspect of the Functioning of the Lower Clergy in Late Medieval Prussia”. Acta Historica Universitatis Klaipedensis 41 (2020), pp. 53–71.
SEMRAU, Arthur – "Ein Beitrag zur Geschichte der Goldschmiedekunst in Thorn”. Mitteilungen des Coppernicus-Vereins für Wissenschaft u. Kunst zu Thorn 16.4 (1908), p. 79.
SEMRAU, Arthur – "Ein Beitrag zur Geschichte der Goldschmiedekunst in Thorn”, p. 75, 80-81.
SUMOWSKI, Marcin – Duchowni i mieszczanie Kler niższy w społeczeństwie późnośredniowiecznych miast pruskich, pp. 450–51.
Cf. SUMOWSKI, Marcin – ”Ego Jeronimus Waldaw... O tożsamości późnośredniowiecznego plebana toruńskiego”, pp. 70–71.
The will was recorded in the church’s rent book: Toruń, State Archive in Toruń, Kościół św. Jana, ref. 8, fol. 90v; Średniowieczne rachunki kościołów toruńskich. Ed. Piotr Oliński; Alicja Sumowska; Marcin Sumowski, pp. 127–28 [forthcoming]. There is a mention it was placed in the book of the town council. The parish priest transcribed its contents into his personal notes: "Die Aufzeichnungen des Thorner Pfarrers Hieronymus Waldau". Ed. Otto Günther, n. 2.
"Die Aufzeichnungen des Thorner Pfarrers Hieronymus Waldau". Ed. Otto Günther, n. 3.
"Die Aufzeichnungen des Thorner Pfarrers Hieronymus Waldau". Ed. Otto Günther, n. 6.
"Die Aufzeichnungen des Thorner Pfarrers Hieronymus Waldau". Ed. Otto Günther, n. 8.
Die ermländischen Anniversarienbücher. Ed. Carl Peter Woelky. In WOELKY, Carl Peter; SAAGE, Johann Martin (eds.) – Scriptores Rerum Warmiensium, vol. 1, Monumenta Historiae Warmiensis oder Quellensammlung zur Geschichte Ermlands, 3. Braunsberg: Verlag von Eduard Peter, 1866, p. 248.
Księga długów miasta Torunia z okresu wojny trzynastoletniej. Ed. K. Ciesielska, I. Janosz-Biskupowa, n. 157.
WOELKY, Carl Peter (ed.) – Urkundenbuch des Bisthums Culm, vol. 2. Danzig: Commissionsverlag von Theodor Bertling, 1887, n. 817.
Toruń, State Archive in Toruń, Kat. I, n. 2934.
Toruń, State Archive in Toruń, Kat. I, n. 2981.
Pelplin, Diocesan Archive in Pelplin, Diplomata et epistolae, Varia, n. 14; Repertorium Poenitentiariae Germanicum. Ed. Ludwig Schmugge et al., vol. 7. Tübingen: Max Niemeyer Verlag, 2008, n. 1527; Repertorium Poenitentiariae Germanicum. Ed. Ludwig Schmugge et al., vol. 8. Berlin/Boston: De Gruyter, 2012, n. 2268, 2784; Repertorium Poenitentiariae Germanicum. Ed. Ludwig Schmugge et al., vol. 10. Berlin/Boston: De Gruyter, 2016, n. 653.
Księga ławnicza Starego Miasta Torunia (1479-1515). Ed. Krzysztof Kopiński; Krzysztof Mikulski; Janusz Tandecki. Toruń: Towarzystwo Naukowe w Toruniu, n. 641, 1035, 1707.
SUMOWSKI, Marcin – Duchowni i mieszczanie Kler niższy w społeczeństwie późnośredniowiecznych miast pruskich, pp. 442–46.
See KARDASZ, Cezary – Rynek kredytu pieniężnego w miastach południowego pobrzeża Bałtyku w późnym średniowieczu, p. 173. Cf. WÓŁKIEWICZ, Ewa – "The ecclesiastical proletariat? The income of the lesser clergy in the late Middle Ages examplified with the accounting book of St. Martin’s altar in Nysa”. Kwartalnik Historii Kultury Materialnej 67.1 (2019), pp. 3–16.
MIKULSKI, Krzysztof – Urzędnicy miejscy Torunia. Spisy, vol. 2: 1454-1650. Toruń: Towarzystwo Naukowe w Toruniu, 2001, p. 200.
KARDASZ, Cezary – Rynek kredytu pieniężnego w miastach południowego pobrzeża Bałtyku w późnym średniowieczu, pp. 159–160, 171–173.
About these bishops: KARP, Hans-Jürgen – “Konopat, Johannes von (Jan Konopacki)”. In GATZ, Erwin, BRODKORB, Clemens (ed.) – Die Bischöfe des Heiligen Römischen Reiches 1448 bis 1648. Ein biographisches Lexikon, Berlin: Duncker & Humbolt, 1996, pp. 378–379; KARP, Hans-Jürgen – “Krapitz (Crapitz), Nikolaus”. In GATZ, Erwin, BRODKORB, Clemens (ed.) – Die Bischöfe des Heiligen Römischen Reiches 1448 bis 1648. Ein biographisches Lexikon, Berlin: Duncker & Humbolt, 1996, pp. 381–382.
“Wykaz prebend kościelnych Torunia z 1541 roku”. Ed. Karol Górski and Maciej Gołembiowski, p. 152.
“Wykaz prebend kościelnych Torunia z 1541 roku”. Ed. Karol Górski and Maciej Gołembiowski, p. 169.
Urkundenbuch des Bisthums Culm, vol. 2. Ed. Carl Peter Woelky, n. 827. See BISKUP, Marian; GRZEGORZ, Maksymilian; POREBSKA, Krystyna (eds.) – Słownik historyczno-geograficzny ziemi chełmińskiej w średniowieczu, Wrocław: Ossolineum, 1971, p. 54.
“Wykaz prebend kościelnych Torunia z 1541 roku”. Ed. by Karol Górski and Maciej Gołembiowski, pp. 160-162; OLIŃSKI, Piotr – Fundacje mieszczańskie w miastach pruskich w okresie średniowiecza i na progu czasów nowożytnych, pp. 361–62.
“Wykaz prebend kościelnych Torunia z 1541 roku”. Ed. Karol Górski; Maciej Gołembiowski, pp. 168-169; OLIŃSKI, Piotr – Fundacje mieszczańskie w miastach pruskich w okresie średniowiecza i na progu czasów nowożytnych, pp. 358–59.
Toruń, State Atchive in Toruń, Kat. I, n. 834a.
SEMRAU, Arthur – "Ein Beitrag zur Geschichte der Goldschmiedekunst in Thorn”, p. 79, 83.
SEMRAU, Arthur – "Ein Beitrag zur Geschichte der Goldschmiedekunst in Thorn”, p. 75, 80-81, 82.
SEMRAU, Arthur – "Ein Beitrag zur Geschichte der Goldschmiedekunst in Thorn”, p. 78, 83.
Cf. recently published works on commemoration in other "peripheral" areas of the continent: CAMPOS, Maria Amélia – “Death Commemoration Strategies in Medieval Portugal: A Mirror of Lay Participation in Religious Parochial Life (The Case of Coimbra)”. Religions 14 (2023); STRENGA, Gustavs – Remembering the Dead Collective Memory and Commemoration in Late Medieval Livonia.
Topo da página